Od września 2025 r. w polskich szkołach, w ramach edukacji zdrowotnej, wprowadzony ma być nowy model edukacji seksualnej. Będzie on odmienny od tego, który obecny jest na zajęciach wychowania do życia w rodzinie, mających zniknąć z podstawy programowej. W miejsce afirmacji małżeństwa, prokreacji, panowania nad własnymi popędami, akcent przerzucony zostanie na dostarczanie przyjemności, przygotowanie się do inicjacji seksualnej oraz metody zapobiegające poczęciu dziecka.

Sytuacja taka budzi zaniepokojenie wielu środowisk lokalnych, szczególnie rodziców i nauczycieli. W sposób naturalny znajduje się ona również w kręgu zainteresowania włodarzy samorządowych, reprezentujących wspólnoty lokalne oraz wykonujących zadania z zakresu edukacji publicznej, promocji i ochrony zdrowia oraz polityki prorodzinnej. Co istotne, do zadań gmin i powiatów należy prowadzenie szkół publicznych, odpowiednio – podstawowych i ponadpodstawowych.

Jedną z form działań jednostek samorządu terytorialnego może być w tej sytuacji przyjęcie stanowiska, będącego uchwałą rady gminy, powiatu bądź sejmiku województwa, w sprawie możliwych konsekwencji usunięcia ze szkolnych programów nauczania treści obecnych w ramach zajęć wychowania do życia w rodzinie oraz wprowadzenia w ich miejsce permisywnej edukacji seksualnej jako elementu edukacji zdrowotnej.

– Zmiany mające nastąpić w szkolnej edukacji w podejściu do wychowania seksualnego mogą wpłynąć na pojawienie się w społeczeństwie, w tym w społecznościach lokalnych, szeregu negatywnych zjawisk, takich jak obniżenie wieku inicjacji seksualnej, większa liczba rozwodów oraz nietrwałych, nieformalnych związków, a co za tym idzie, także większa liczba rozbitych rodzin. Kwestie te należą do istotnych spraw dotykających bezpośrednio wspólnot samorządowych, toteż samorząd terytorialny, na każdym z trzech szczebli trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, może przyjąć uchwałę stanowiskową w tej materii. Potwierdza to orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym wskazuje się na prawo organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do podejmowania działań nie władczych, np. uchwał o charakterze nienormatywnym, o ile działania te pozostają w granicach ich zadań przewidzianych w prawie. Zazwyczaj możliwość przyjmowania stanowisk przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego zapisana jest również w statutach tych jednostek – wskazuje radca prawny Marek Puzio, starszy analityk Instytutu Ordo Iuris.

Instytut Ordo Iuris przygotował wzory projektów uchwał stanowiskowych możliwych do przyjęcia przez jednostki samorządu terytorialnego na poziomie gminy, powiatu oraz województwa. Dodatkowo prawnicy Instytutu gotowi są udzielić zainteresowanym samorządom indywidualnych porad i konsultacji w tym obszarze.

-------------------------------------------------------------