27 maja 2024
Uczestnicy uroczystości pogrzebowych
śp. Marii Dłużewskiej
Szanowni Państwo!
Głęboko zasmucony odejściem Pani Marii Dłużewskiej składam dzisiaj uroczysty hołd Jej pamięci. Żegnam utalentowaną artystkę filmową, dziennikarkę i autorkę książek, wspominaną przez licznych przyjaciół jako osoba empatyczna, uczynna i wrażliwa, a zarazem niezwykle energiczna. Wyrażam najwyższy szacunek dla konsekwencji i odwagi, z jakimi służyła prawdzie oraz wielkiej idei Polski wolnej, solidarnej i sprawiedliwej.
Z wykształcenia aktorka, w latach 70. Pani Maria występowała w teatrach na Wybrzeżu i w Warszawie. Tuż po wydarzeniach Sierpnia 1980 roku wstąpiła w szeregi NSZZ „Solidarność”. Była współorganizatorką Tygodni Kultury Chrześcijańskiej i mszy za Ojczyznę. W stanie wojennym związana z podziemnym Teatrem Domowym, w latach 1983–1985 kierowała założonym przez siebie drugoobiegowym Teatrem Poniedziałkowym. Kolportowała wydawnictwa podziemne, była redaktorką i autorką tekstów Radia Solidarność, działała w Solidarności Walczącej. Na początku lat 90. – po kilkuletniej pracy w tygodniku „Spotkania”, a następnie „Tygodniku Solidarność” – postanowiła połączyć swoją pasję dziennikarską, zaangażowanie w sprawy publiczne oraz wyjątkowe umiejętności narracyjne i organizacyjne jako reżyser, scenarzystka i producentka filmów dokumentalnych. Kilkadziesiąt tych utworów – cenionych i nagradzanych, traktujących głównie o historii polskich zmagań ze zniewoleniem komunistycznym oraz o naszych rodakach na obczyźnie – jest i pozostanie ważnym źródłem wiedzy o nowożytnej Polsce i Polakach.
Na szczególne uznanie zasługuje nakręcony przez Panią Marię Dłużewską cykl dokumentów opowiadających o tragedii smoleńskiej, o tych, którzy stracili w niej życie, oraz o bliskich ofiar. To filmy zatytułowane Mgła, Pogarda, Córka, Testament, Polacy i Dama. Uważam, że bez tych obrazów – tworzonych z potrzeby serca, na gorąco, a zarazem bardzo rzetelnie i profesjonalnie – nie sposób zrozumieć tego, co wydarzyło się 10 kwietnia 2010 roku, oraz następstw katastrofy smoleńskiej w kolejnych miesiącach i latach. Jestem i zawsze będę wdzięczny Pani Marii, że w niektórych z tych filmów oddała głos również mnie – po to, abym mógł dać świadectwo o ludziach i wydarzeniach związanych z tą wielką tragedią.
Bliskim i Przyjaciołom Zmarłej składam wyrazy serdecznego współczucia.
Wieczny odpoczynek racz Jej dać, Panie!
Z wyrazami szacunku
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda
_________________________________________
W wieku 72 lat zmarła Maria (Majka) Dłużewska – dziennikarka, publicystka, scenarzystka, wybitna dokumentalistka, związana z opozycją niepodległościową. Autorka wielu filmów dokumentalnych i książek poświęconych tragedii smoleńskiej.
Maria Dłużewska urodziła się 26 września 1951 roku w Kielcach. Ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Jako aktorka grała w teatrach w Koszalinie, Gdyni i Warszawie.
Działała w NSZZ „Solidarność”. Współorganizowała Msze za Ojczyznę i Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej. Prowadziła Teatr Poniedziałkowy w Ursusie. Kolportowała podziemne wydawnictwa. Była redaktorem i autorką tekstów Radia Solidarność. Od 1984 do 1988 działała w Solidarności Walczącej.
Po 1989 roku pracowała jako dziennikarka w tygodniku „Spotkania” i „Tygodniku Solidarność”. Od 1993 roku zajęła się tworzeniem filmów dokumentalnych.
Po tragedii w Smoleńsku w 2010 roku zaczęła realizować filmy i pisać książki dotyczące tego wydarzenia. W „Mgle” (film i książka) skupiła się na pokazaniu samej katastrofy, w „Pogardzie” pokazała tragedię przeżywaną przez rodziny ofiar. „Córka” poświęcona była córce pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, Marcie, „Testament” opowiadał o dzieciach pięciu ofiar katastrofy. Bohaterami filmu i książki „Polacy” byli czterej naukowcy badający przyczyny katastrofy. Film i książka „Dama” upamiętniały postać Pierwszej Damy, Mari Kaczyńskiej.
Jej śmierć to wielka strata dla polskiej kultury i dla nas, którzy znaliśmy Ją i ceniliśmy za odwagę i bezkompromisowość oraz wielki osobisty urok.
Niech odpoczywa w pokoju...
