Watykan zdał sobie sprawę jak bardzo niefortunna były słowa Franciszka, skierowane do rosyjskiej młodzieży i wydał oświadczenie, że „słowa papieża były wyjęte z kontekstu”(?) i że „... jego intencją było zachęcić młodych Rosjan do promocji tego, co w dziedzictwie Rosji stanowi pozytywną i duchową spuściznę, a nie pochwalać imperialną logikę.”  Zapewne. Niestety akcent położony na wielką i imperialną Rosję carów nieuchronnie prowadził w stronę despotyzmu systemu i wykluczał szanse na realizację „culture and humanity”. Ale sęk w tym, że wizja tego dziedzictwa – oglądana z argentyńskiej pampy – jawi się mgliście i nieprecyzyjnie. Latynosi nie wiedzą, że duchowość tej  Rosji zgwałcono w jej połogu barbarzyństwami Iwana Groźnego ( pomijam już inne ) , a mentalność ludzi zatruto przy tym okrutnymi represjami opryczniny, odległej antenatki NKWD i KGB. Do końca wieku XVI nie było też w Moskwie nawet drukarni, co przyznał książę Kropotkin w swej „Russian Literature” (New York, 1905) i dlatego pierwszą biblię w języku rosyjskim wydano w Polsce w r.1580, bo w sto lat z okładem po wynalazku Gutenberga Moskwicini nie mieli oficyny wydawniczej. I książka – ten wehikuł kultury – długo była w Rosji rarytasem, nawet w wieku XVIII. I oto w r.1795, po rzezi powstania kościuszkowskiego, na rozkaz Katarzyny wywieziono z Warszawy do Petersburga zbiory biblioteki Załuskich, założonej w 1747 i największej wtedy w Europie.. Ten gigantyczny rabunek ( ponad 400 tysięcy tomów)  przyśpieszył prawdopodobnie uduchowienie Rosji , która wydała w XIX-tym wieku swych wielkich pisarzy. A ileż dzieł sztuki i obrazów zrabowano w Rzeczypospolitej, by eksponować je w salach Ermitażu!

  Byłoby znacznie lepiej, gdyby papież swoje zachwyty odniósł właśnie do dorobku pisarzy i muzyków rosyjskich, gdyż odniesienia do carów implikują nieuniknione konotacje z polityką, chronicznym despotyzmem i odwiecznym imperializmem Moskali. Jak mizerna jest wiedza Franciszka o  o dziejach Rosji, jeśli nie wziął tego pod uwagę formułując swoje przesłanie do młodych Rosjan! I jakże w tym kontekście mógł mówić o „kulturze i człowieczeństwie” , przecież pojęcia te były obce i uważane za wrogie w despotycznym systemie carów!! Bergoglio, Bergoglio – poczytaj  koniecznie wspomnienia markiza de Custine z jego pobytu w Rosji, by ujrzeć kazamaty, zsyłki na daleki wschód i metody, które zapowiadały już łagry, masowe deportacje na Sybir i psychuszki w imperium sowieckim. Zrozumiałbyś wtedy, że wszelkie odniesienia do epoki carów ( a zatem rosyjskiego imperium!) są chybione, albowiem należy ujmować się za wartościami, pochodzącymi z nauki Chrystusa, którego jesteś namiestnikiem.

   Ambasada Watykanu w Kijowie podkreśliła też, że papież Franciszek jest zdecydowanym oponentem i krytykiem wszelkiej odmiany imperializmu czy kolonializmu. Brawo! W takim razie w przesłaniu do młodych pokoleń Rosjan powinno być raczej wezwanie do pokoju i do OPUSZCZENIA najechanej Ukrainy, gdyż rosyjska inwazja pogwałciła wszystkie normy międzynarodowego prawa. Stała się też pełzającym ludobójstwem. A zamiast zalecać despotyzm carów powinien był Franciszek wskazać Rosjanom  marsz na demokrację – czy Rosja na nią nie zasługuje ? Wiemy, że reżim post-sowiecki uczy małych Rosjan wojskowego drylu i strzelania, ale  czy to właśnie ma być wzorem do naśladowania w XXI stuleciu ? To anachronizm, a Rosja jest chyba ostatnim narodem w Europie ( choć drugą nogą stoi w Azji), który upaja się zapachem prochu.

                                                                         Marek Baterowicz