Dzień Pamięci Żołnierzy Niezłomnych na Pradze Północ – 1 marca 2023 - relacja
data:02 marca 2023     Redaktor: Redakcja

Izie S. mieszkance Pragi, która od lat archiwizuje uroczystości ku czci Żołnierzy Niezłomnych na Pradze Północ, składamy podziękowanie za coroczną relację z trasy Marszu.
Cześć i chwała Bohaterom!


Dzień Pamięci Żołnierzy Niezłomnych na Pradze Północ – 1 marca 2023

Tegoroczne uroczystości Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych na Pradze, zgromadziły liczne grono uczestników, a zwłaszcza uczniów praskich szkół. Marsz szlakiem miejsc kaźni wyruszył spod szkoły Podstawowej im. Rotmistrza Pileckiego na ul. Sierakowskiego 9.

Rozpoczął się od powitania przez dyrektor szkoły p. Renatę Nowak i przedstawiciela Towarzystwa Miłośników Polskiej Tradycji i Kultury Sławomira Wojdata. Modlitwę odmówił o. Mieczysław. Oprócz TMPTiK organizatorami byli się Urząd Dzielnicy Praga Północ i Izba Pamięci Strzelecka 8.

Dawna siedziba MBP przy ul. Sierakowskiego 7 to pierwsza stacja tej „praskiej Drogi Krzyżowej”, jak określił coroczne obchody 1 marca Marcin Łaszyński z IPN. Historyk opisał warunki panujące w tym budynku, gdy sale pomieszczenia przedwojennej bursy użytkowano jako wieloosobowe cele, w których nie było dosyć miejsca, aby każdy z więźniów mógł się położyć.

Marsz ruszył prowadzony przez pojazdy historyczne, w rytm muzyki zespołu „Forteca”.

Przy ul. Jagiellońskiej 38 już czekała warta wystawiona przez uczniów znajdującego się tam Liceum im. Władysława IV. To zwłaszcza młodzieży Marcin Łaszyński chciał uświadomić grozę lat powojennych, gdy okna szkoły były zamalowane na szaro, aby nie było widać tymczasowego aresztu urządzonego na boisku. Jeden z licealistów zostawił wspomnienie, że przez szparę wydrapaną w farbie widział nogi opierającego się oprawcom skazańca.

O brutalnych torturach dokonywanych w kolejnym miejscu kaźni opowiadała dyrektor Izby Pamięci Strzelecka 8, Marta Majewska.

Więźniowie byli tu katowani przy dźwiękach głośnej muzyki, tak, aby na zewnątrz nie słyszano ich krzyków. W używanych potem przez dziesięciolecia piwnicach – dawnych celach aresztu pozostały nienaruszone napisy wydrapane przez przetrzymywane tu osoby. Piwniczne cegły do dziś przechowały nieme wołanie i zarazem świadectwo cierpienia: „Śmierć naszym wybawieniem”. Strzelecka 8 przemawia swoim autentyzmem, a ich wybawieniem niech będzie teraz nasza pamięć, mówiła p. Majewska. Praski poseł, Paweł Lisiecki wspominał lata walki o upamiętnienie tego miejsca oraz widok ogromnej liczby przedwojennych guzików, które odkryto po zerwaniu podłóg podczas prac remontowych w tym domu. W latach ’50, po ponownym przekształceniu katowni na budynek mieszkalny, decyzje o zakwaterowaniu tu mieszkańców były wydawane przez MO.

Marsz ruszył dalej i pięknie się rozwinął na ul. 11 Listopada, która symbolicznie łączy upamiętnienie odzyskania niepodległości, wspomnienie walk powstańczych w sierpniu 1944 i kolejną stację marcowych obchodów – dawną rogatkę w pobliżu ul. Szwedzkiej.

To tam, przy 11 Listopada 68, Marcin Łaszczyński przypomniał tragiczne wydarzenia związane z tym niewielkim budynkiem, gdzie już we wrześniu 1944r. zainstalował się doraźny trybunał wojenny NKWD, tzw. „trojka”.

Kulminacyjnym punktem tegorocznych praskich uroczystości była ul Namysłowska i pomnik ku czci umęczonych w istniejącym tu w latach 1944- 1956 więzieniu karno-śledczym, tzw., „Toledo”. Wzdłuż ulicy ustawił się szpaler pocztów sztandarowych.

Marszałek Małgorzata Gosiewska przypomniała zasługi prezydenta Lecha Kaczyńskiego, z którego inicjatywy ustanowiono Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych. Wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł odczytał list premiera Mateusza Morawieckiego, w którym podkreślona została szczególna rola praskich katowni oraz to, że historia Żołnierzy Niezłomnych nie dała się unicestwić. Pamięć o nich to istotny punkt naszej narodowej tożsamości. Wytyczyli drogi męstwa i wiary w niepodległość. Burmistrz Pragi Północ, Jacek Jeżewski przypomniał rolę więzienia karno-śledczego nr 3, czyli „Toledo”. Łukasz Kudlicki odczytał list wicepremiera Mariusza Błaszczaka przypominający, że załogę tego więzienia stanowili funkcjonariusze NKWD. Dr Tomasz Łabuszewski (IPN) powiedział o przeprowadzonych w tym miejscu pracach ekshumacyjnych; zespół prof. Szwagrzyka odnalazł tu 11 szkieletów. Żaden z nich nie został do tej pory zidentyfikowany. Przechowywanie pamięci o Żołnierzach Niezłomnych i poszukiwanie ich szczątków to wciąż aktualne zadania.

Na koniec, podobnie jak we wszystkich poprzednich miejscach, złożone zostały kwiaty i znicze: od premiera Mateusza Morawieckiego, marszałek Małgorzaty Gosiewskiej, wicepremiera Mariusza Błaszczaka, Prawa i Sprawiedliwości (poseł Jarosław Krajewski, radny Wojciech Zabłocki), radnych Pragi Północ z posłem Pawłem Lisieckim, szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka (Magdalena Merta) oraz przedstawicieli władz samorządowych, grup rekonstrukcyjnych i licznie przybyłych szkół.

Iza S.

 

Przypominamy video sprzed roku z trasy Marszu.



Materiał filmowy 1 :

Materiał filmowy 2 :

Zobacz równiez:





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.