SZLAKIEM MIEJSC KAŹNI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH NA PRADZE PÓŁNOC - relacja video Solidarnych 2010
data:01 marca 2022     Redaktor: Redakcja

Przejmujący i unikalny Marsz SZLAKIEM MIEJSC KAŹNI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH NA PRADZE PÓŁNOC organizowany co roku w coraz szerszej formule.
W 2022 r. udział licznie wzięli w nim rekonstruktorzy oraz uczniowie z kilku szkół - liceów i szkół podstawowych Pragi i Mokotowa wraz z kadrą pedagogiczną. Przemarszowi towarzyszyły zabytkowe samochody sanitarne i dźwięki rockowych utworów o tematyce patriotycznej.
Organizatorzy: Urząd Dzielnicy Praga Północ; Izba Pamięci Strzelecka 8; Towarzystwo Miłośników Polskiej Tradycji i Kultury pod przywództwem Sławomira Wojdata.

Toledo
 
SZLAK: Rozpoczęcie przemarszu / przejazdu przed Szkołą Podstawową nr 395 im. Rtm. Pileckiego (ul. Sierakowskiego 9) o 12.45. Składanie kwiatów, zapalenie zniczy i wystąpienia historyków w miejscach upamiętnień: ok. 13.00 - ul. Sierakowskiego 7; 13.20 - ul. Jagiellońska 38; 13.45 - Izba Pamięci Strzelecka 8; 14.05 - ul. 11 Listopada 68;  14.30 – ul. Namysłowska (Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach w latach 1944-1956).
 
12.45 - 12.55 Ulica Sierakowskiego 9 Szkoła podstawowa nr 395 im. Rotmistrza Witolda Pileckiego
Zbiórka i rozpoczęcie wydarzenia
 
13.00 – 13.10 Ulica Sierakowskiego 7, (dawna siedziba NKWD 1944 – 1946 , a następnie Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego 1946 - 1954)
Po wkroczeniu na Pragę Armii Czerwonej, budynek zajęty został przez sowieckie aparaty represji, początkowo było to NKWD (1944-1945),  następnie MBP (1945) oraz WUBP/ WU ds. BP (1946-1956).
 
 
13.20 – 13.30 Ulica Jagiellońska 38 tablica pamiątkowa róg al. Solidarności, Liceum Władysława IV, dawny Trybunał Wojskowy Armii Czerwonej (1944–1946)
 
 
Pod numerem 38 – w okazałym gmachu gimnazjum Władysława IV ulokował się Trybunał Wojenny Armii Czerwonej..Na dziedzińcu szkolnym oraz w piwnicach urządzono podręczny areszt. Jego więźniami byli także Polacy. W 1945 młodzież ucząca się w gimnazjum wchodziła do budynku wyłącznie od ulicy Zygmuntowskiej, zamurowane zostały, bowiem wejścia piwniczne jak i korytarze na poszczególnych piętrach, a okna od strony boiska zabito deskami lub zamalowano. Całość tego skrzydła strzegli uzbrojeni wartownicy. Dzisiaj w całym budynku mieści się gimnazjum i liceum.
 
 
 
13.45 – 13.55 Ulica Strzelecka 8 Izba Pamięci Strzelecka 8 (dawna Kwatera Główna NKWD w Polsce następnie WUB); wypowiedź kierownik placówki IPN dr Marty MIlewskiej - video
 
W budynku przy ul. Strzeleckiej 8 w okresie stalinowskim więziono, brutalnie przesłuchiwano i mordowano żołnierzy podziemia antykomunistycznego. W latach 1944-45 mieściła się tam Kwatera Główna NKWD w Polsce, a w latach 1945–48 areszt Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego."To miejsce mówi nam wiele, czym był system komunistyczny, bo to nie tylko miejsce represji - NKWD, a później Urzędu Bezpieczeństwa, czego wyrazem i przejmującym świadectwem są te piwnice, które zostały zachowane z tymi przejmującymi inskrypcjami: setki nazwisk, z tym najbardziej przejmującym napisem: +Śmierć naszym wybawieniem+. Jeżeli ktoś więziony w celi napisał te słowa, wyrył je w cegle, to możemy się tylko domyślić, co tu się działo" [prezes IPN, 2020].
 
 
 
 
 
 
 
14.05 - 14.15 Ulica 11 Listopada 68 (Wojskowy Trybunał Wojenny); tzw.Trojka: prokurator wojskowy, sędzia i kat.

[ Trójki NKWD – komisje powołane na mocy rozkazu NKWD nr 00447 z 30 lipca 1937 roku w celu szybkiego rozpatrywania spraw sądowych (sądownictwo doraźne) związanych z "elementami antyradzieckimi" i "antykomunistycznymi". .

Wypowiedź historyka, Wojciecha Popiela - video
 
 
 
 
 
 
W okolicy obiektu mają zostać przeprowadzone prace ekshumacyjne; z tyłu ktoś ustawił symbliczny krzyż - w miejscu skrytych pochówków - po pierwszym, starym krzyżu pozostał reliktowy pień brzozy...
 
 
14.30 – 15.10 Ulica Namysłowska (Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach w latach 1944-1956) tzw. Toledo.
Uroczystości dzielnicowe Ulica Namysłowska (Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach w latach 1944-1956)
Praskie więzienie karno-śledcze nr III w Warszawie tzw. "Toledo" lub "11 Listopada" powstało w 1944 roku na terenach koszar 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej, wybudowanych jeszcze za czasów carskiej Rosji przy ul. Ratuszowej 11.

Gdy 14 września 1944 roku wojska sowieckie zajęły warszawską Pragę, w ślad za nimi pojawiły się oddziały NKWD. Rozpoczęło się wyłapywanie "elementu podejrzanego", uczestników zbrojnego podziemia niepodległościowego, zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych. Osadzano ich w praskich aresztach i katowniach. Wśród nich za najgorsze uważano Karno-Śledcze Więzienie III przy Ratuszowej.

Więzienie odgrodzone było murem wysokim na trzy metry, z drutem kolczastym i odłamkami szkła wmurowanymi ostrymi krawędziami w górę. W narożnikach znajdowały się wieże strażnicze z reflektorami.

Naczelnikiem więzienia był Kazimierz Szymonowicz (właść. Kopel Klejman), nazywany przez więźniów „Krwawym Kaziem”, z zachowanych relacji wynikało, że lubił osobiście wykonywać wyroki śmierci. Po nieudanej próbie zamachu na jego życie, podjętego przez działaczy WiN-u został naczelnikiem centralnego więzienia w Rawiczu (1945–1949).

Do najbardziej brutalnych śledczych należeli m.in.: Tadeusz Gózik, Zygmunt Knyziak, Tadeusz Poddębski, Józef Frydman i prokurator Landzberg. W przesłuchiwaniach i znęcaniu się nad więźniami brała udział również Julia Brystygier. Najczęstszymi metodami tortur było bicie gumowymi pałkami, kopanie po nerkach, głowie i piszczelach, a także sadzanie więźniów na nodze od stołka z uniesionymi nogami. [za:https://www.twoja-praga.pl/]

Wypowiedź historyka z IPN, Tomasza Łabuszewskiego - video
 
 
 
 
 
 
 


Materiał filmowy 1 :

Materiał filmowy 2 :






Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.