Mord dokonany przez Niemców na pacjentach szpitala psychiatrycznego - rocznica  Akcji T4
data:14 marca 2020     Redaktor: Redakcja

81 lat temu, w dniach 13-15 marca 1940 r., w ramach Akcji T4 Niemcy zamordowali około 500 pacjentów szpitala psychiatrycznego im. J. Babińskiego w Kochanówce pod Łodzią.

Był to program realizowany w III Rzeszy w latach 1939–1944, polegający na fizycznej „eliminacji życia niewartego życia” („Vernichtung von lebensunwertem Leben”).
[...]
Pierwsza „ewakuacja” odbyła się w dniach 13–15 marca 1940 r. Przeprowadziły ją specjalne ekipy SS, wywożąc chorych samochodami ciężarowymi na miejsce zbrodni, którym stały się pobliskie lasy. Chorych uśmiercano spalinami jednego z samochodów, który pełnił funkcję ruchomej komory gazowej. W ciągu trzech dni zgładzono około 500 osób. Miesiąc później miała miejsce kolejna „ewakuacja”, podczas której wywieziono resztę chorych.

W lecie 1941 r. nastąpiła trzecia likwidacja chorych pochodzenia polskiego - 150 ówcześnie hospitalizowanych i około 100 byłych pacjentów, którym nakazano powrót do szpitala, zostało zamordowanych. W sumie uśmiercono 692 osoby.

Szacuje się, że tylko na terenie Kraju Warty w okresie od listopada 1939 r. do 1945 r. władze okupacyjne w ramach realizacji „programu eutanazji” osób chorych psychicznie uśmierciły ogółem ok. 6000 pacjentów. Łącznie w czasie okupacji w ramach akcji T4 Niemcy wymordowali 100 tys. ludzi, w tym 30 tys. Polaków.
W sierpniu 2011 r. prokurator Jacek Kozłowski umorzył śledztwo dotyczące Akcji T4, prowadzone w sprawie "zbrodniczej likwidacji" umysłowo i przewlekle chorych na terenie tzw. rejencji łódzkiej w okresie od marca 1940 roku do lipca 1941 roku. Stąd poza zabójstwem pacjentów Kochanówki i mniejszych zakładów w Łodzi ofiarami akcji T4 była ogromna liczba pacjentów Publicznego Szpitala Psychiatrycznego w Warcie w powiecie sieradzkim.

W dniach od 2 do 4 kwietnia 1940 roku zabito tam 499 osób, a w dniu 16 czerwca 1941 roku - 82 osoby. Według Kozłowskiego przebieg zbrodni w Warcie był bardzo podobny, jak w przypadku Kochanówki. Najpierw niemieckie kierownictwo szpitala typowało listę pacjentów do zagłady; w przypadku szpitala w Warcie zajmowali się tym: dyr. placówki dr Fritz Lemberger (zmarł w 1978 r. w Niemczech) oraz przysłany w marcu 1940 roku psychiatra dr Hans Renfranz (zmarł w 1979 roku w Niemczech). Bezpośrednio zabójstwa w okresie od 2 do 4 kwietnia 1940 roku 499 osób dokonało, w ten sam sposób, jak w Kochanówce, Sonderkommando Lange. Bezpośrednich sprawców zabójstwa 82 pacjentów szpitala w Warcie w dniu 16 czerwca 1941 roku nie ustalono.

Śledztwo ws. akcji T4. umorzono m.in. ze względu na śmierć osób odpowiedzialnych za zbrodnię. Herbert Lange, który potem utworzył obóz śmierci w Chełmnie nad Nerem, zginął 20 kwietnia 1945 r. podczas bitwy o Berlin. Dokładna data śmierci Grohmana jest nieznana.

W lipcu 2013 roku na murze otaczającym szpital przy ul. Aleksandrowskiej w Łodzi - dzięki inicjatywie osób prywatnych i zbiórce publicznej - odsłonięto pamiątkową tablicę poświęconą zamordowanym pacjentom.

Będący na uroczystości m.in. rabin Symcha Keller powiedział wówczas, że tragedie często dzielone są ze względu na pochodzenie ofiar. Ta tablica pokazuje, że system nazistowski nie kierował się przesłankami narodowościowymi. Stworzono klasyfikację ludzi przydatnych i nieprzydatnych, i to ideologia decydowała o tym, kto może, a kto nie może żyć.

za: prawy.pl i dzieje.pl

foto:Tablica upamiętniająca zamordowanych przez Niemców pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kochanówce, ofiar akcji T4.

Film "Szpital przemienienia" w reżyserii Edwarda Żebrowskiego  zrealizowany został na podstawie pierwszej powieści Stanisława Lema o tym samym tytule. Ukończona w 1948 roku książka i zrealizowany trzy dekady później film z udziałem m.in. Gustawa Holoubka, Wojciecha Pszoniaka i Piotra Dejmka to bodaj jedyne powszechnie znane polskie dzieło sztuki traktujące o akcji T4.





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.