"Ohydne wymysły Goebbelsa i spółki na temat rzekomego masowego mordu na polskich oficerach dokonanego przez władze sowieckie w 1940 roku zostały podchwycone przez ministerialne kręgi rządu gen. Sikorskiego" - napisał dziennik "Prawda" w kwietniu 1943 roku.

Informację o odkryciu masowych grobów w Katyniu Niemcy podali 13 kwietnia 1943. Dwa dni później w odpowiedzi Sowieckie Biuro Informacyjne ogłosiło, że polscy jeńcy byli zatrudnieni na robotach budowlanych na zachód od Smoleńska i "wpadli w ręce niemieckich katów faszystowskich latem 1941 roku, po wycofaniu się wojsk sowieckich z rejonu Smoleńska". Tego samego dnia, rząd RP na uchodźstwie polecił swojemu przedstawicielowi w Szwajcarii zwrócić się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z prośbą o powołanie komisji do zbadania odkrytych grobów. 17 kwietnia 1943 strona polska złożyła w tej sprawie oficjalną notę w Genewie, dowiadując się jednocześnie, iż wcześniej także Niemcy zwrócili się do MCK o wszczęcie dochodzenia.

Moskwa bardzo ostro zareagowała na propozycję dochodzenia prowadzonego przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż. 19 kwietnia 1943 sowiecki dziennik "Prawda" opublikował artykuł zatytułowany "Polscy pomocnicy Hitlera". Ujawnienie zbrodni przez Niemców, Stalin wykorzystał jako pretekst do zerwania stosunków dyplomatycznych z rządem polskim w Londynie. 21 kwietnia 1943 wysłał tajne i jednobrzmiące depesze do prezydenta Roosevelta i premiera Churchilla, w których zarzucał rządowi gen. Sikorskiego prowadzenie w zmowie z Hitlerem wrogiej kampanii przeciwko Związkowi Sowieckiemu.

Wobec zablokowania przez Sowietów przeprowadzenia śledztwa w sprawie katyńskiej przez MCK, Niemcy zorganizowali własne dochodzenie. 28 kwietnia 1943 na miejsce zbrodni na zaproszenie władz niemieckich przyjechała grupa międzynarodowych ekspertów medycyny sądowej i kryminologii. Przewodniczącym zespołu został doktor Ferenc Orsos, dyrektor Instytutu Medycyny Sądowej w Budapeszcie. Eksperci jednomyślnie podpisali sprawozdanie, w którym stwierdzali, iż egzekucje na polskich jeńcach wykonano w marcu i kwietniu 1940 roku.

We wrześniu 1943 roku, po wyparciu armii niemieckiej z rejonu Smoleńska, w Katyniu przystąpiła do pracy specjalna ekipa funkcjonariuszy operacyjnych i śledczych NKWD oraz sowieckiego kontrwywiadu wojskowego Smiersz, na czele którego stał jeden z głównych wykonawców zbrodni na polskich oficerach w Katyniu - Wsiewołod Mierkułow. Grupa pracowała przez trzy miesiące, do stycznia 1944 roku. Na zakończenie opublikowała "Informację w sprawie dochodzenia wstępnego w tak zwanej sprawie katyńskiej". Dokument miał być podstawą do dalszych prac prowadzonych przez oficjalną komisję.

Powołanie komisji Burdenki

13 stycznia 1944, po zakończeniu przygotowań prowadzonych przez służby specjalne, Biuro Polityczne KC WKP(b) podjęło uchwałę powołującą komisję śledczą pod nazwą "Specjalna komisja ds. ustalenia i przeprowadzenia śledztwa okoliczności rozstrzelania w lesie katyńskim polskich jeńców wojennych przez niemiecko-faszystowskich najeźdźców" . Na jej czele stanął członek Akademii Nauk ZSRR, Nikołaj Burdenko.

W 1945 roku w trakcie procesu zbrodniarzy nazistowskich w Norymberdze Sowieci wprowadzili do aktu oskarżenia zarzut odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. Trybunał norymberski w wydanym w 1946 roku wyroku pominął jednak sprawę zamordowania polskich oficerów z powodu braku dowodów.

za: polskieradio.pl

------------------------------------------------------------------------

 Skład komisji

• Nikołaj Burdenko, członek Akademii Nauk ZSRR

• Aleksiej Tołstoj, pisarz radziecki

• Mikołaj, metropolita kijowski i halicki

• generał dywizji Aleksander Gundorow (1895–1973), od 1937 naczelnik Wojskowej Akademii Inżynieryjnej im. W. W. Kujbyszewa, przewodniczący Komitetu Wszechsłowiańskiego ZSRR

• Siergiej Kolesnikow (1901–1985), przewodniczący Komitetu Wykonawczego Rady Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

• Władimir Potiomkin, komisarz ludowy oświaty RFSRR

• generał broni Jefim Smirnow (1904–1989), szef Głównego Zarządu Wojskowo-Sanitarnego Armii Czerwonej

• Rodion Je. Mielnikow, przewodniczący Smoleńskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego WKP(b)