Świadomi tego Niemcy usiłowali zrobić wszystko, aby zmusić polski rząd do rezygnacji z Górnego Śląska bez plebiscytu. Zabiegali o to nie tylko drogą krętactw dyplomatycznych, ale też terrorem w stosunku do ludności polskiej na tym obszarze. Do tych zabiegów dołączyli też niemieccy nacjonaliści, którzy 17 sierpnia zamordowali w Katowicach polskiego lekarza Andrzeja Mielęckiego.
Ludność polska była oburzona zachowaniem Niemców. Na wieść o wzmożonej fali terroru w Katowicach górnicy odpowiedzieli strajkiem, który wkrótce ogarnął prawie cały Śląsk. Protesty szybko zamieniły się w zbrojne wystąpienia przeciw Niemcom.
W nocy z 19 na 20 sierpnia w przeważającej większości powiatów odezwały się bojowe trąbki powstańcze i padły pierwsze strzały. W rozkazie operacyjnym nr 2 z dnia 19 sierpnia 1920, podpisanym przez głównego komendanta Alfonsa Zgrzebnioka czytamy: ”Miasta powiatowe należy ominąć, wszelkie załogi policji bezpieczeństwa muszą być rozbrojone, za wszelką cenę należy unikać starć z wojskami koalicyjnymi, w miejscowościach przez nas zajętych tworzyć natychmiast straże obywatelskie”.
Powstańcy z zapałem likwidowali posterunki niemieckiej policji bezpieczeństwa i przepędzali niemieckich urzędników. Zacięte walki toczone przez dobrze zorganizowanych i bogatszych w doświadczenia pierwszego zrywu Powstańców Śląskich doprowadziły do opanowania szeregu ważnych powiatów.
24 sierpnia Międzysojusznicza Komisja Plebiscytowa poszła na poważne ustępstwa wobec Polaków. Wydano rozporządzenie o utworzeniu nowej policji Górnego Śląska, składającej się w połowie z Polaków, a w połowie z Niemców. Nazajutrz, 25 sierpnia 1920 umilkły strzały II powstania śląskiego, które obróciło w pył niemieckie plany siłowego zagarnięcia Górnego Śląska. Wykazało nie tylko bohaterstwo i patriotyzm Polaków, ale też ich nieustępliwość wobec wroga. Potwierdzeniem tych słów okazało się III Powstanie Śląskie, kiedy to na zawsze przekreślono niemieckie plany oderwania tego rejonu od niepodległej Polski.
za: polskieradio.pl
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu poleca:
Jerzy Majka, Generał Józef Zając. Legionista Lotnik Naukowiec, 2012. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2017/07/14/general-jozef-zajac-legionista-lotnik-naukowiec-jerzy-majka/
Losy inteligencji śląskiej w latach 1939–1945, Tom I, red. Zbigniew Kapała, 2001. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2017/07/14/losy-inteligencji-slaskiej-w-latach-1939-1945-pod-redakcja-zbigniewa-kapaly-2/
Losy inteligencji śląskiej w latach 1939–1945, Tom II, red. Zbigniew Kapała, 2005. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2017/07/14/losy-inteligencji-slaskiej-w-latach-1939-1945-pod-redakcja-zbigniewa-kapaly/
Polskę widzieli... Album fotografii z okresu powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, oprac. M. Droń, P. Jagieła, J. Lusek, 2019. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2020/01/16/polske-widzieli/
Powstańcze miscellanea, red. Z. Kapała, 2006. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2019/07/17/powstancze-miscellanea/
W 85. rocznicę [powstania śląskie], red.Z Kapała, 2007. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2017/07/14/w-85-rocznice-redakcja-naukowa-zbigniew-kapala/
Zanim nastała Polska. Praca społeczna i oświatowa kobiet na Górnym Śląsku w okresie powstań i plebiscytu. Wybór tekstów źródłowych, oprac. J. Lusek, 2019. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2019/11/28/zanim-nastala-polska/
100×100. Nasze stulecie, 2018. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2020/05/01/100x100-nasze-stulecie/ red. J. Lusek
Rocznik Muzeum Górnośląskiego. Historia 12, 2018. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2020/02/27/rocznik-muzeum-gornoslaskiego-historia-12/
Rocznik Muzeum Górnośląskiego. Historia 11, 2017. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2018/02/15/rocznik-muzeum-gornoslaskiego-w-bytomiu-historia-2017-nr-11/
Rocznik Muzeum Górnośląskiego. Historia 10, 2016. http://sklep.muzeum.bytom.pl/2019/01/09/historia-10-redaktor-tomu-joanna-lusek/
[dziękujemy za przesłanie propozycji lektur]
