Trwają prace organizacyjne związane z przygotowaniem do konferencji naukowej na temat osądzenia Rzezi Woli.

W konferencji przewidujemy 3 bloki tematyczne:

1) świadectwa – wystąpienia żyjących jeszcze świadków i świadectwa tych, którzy już odeszli,

2) historia – wystąpienia historyków,

3) prawo – wystąpienia prawników.

W czasie kolejnego spotkania organizacyjnego ustalono, co następuje.

Konferencja powinna być zorganizowana oddolnie w trybie społecznym. Taka formuła zapewnia, że przebieg konferencji nie będzie dostosowany do potrzeb lub interesów jakiejkolwiek instytucji. Równocześnie formuła taka zapewnia znacznie większe oddziaływanie społeczne. Organizacja konferencji w takim trybie wymaga wcześniejszego uzyskania poparcia społecznego dla celów konferencji. Proszę o propagowanie zamiaru osądzenia Rzezi Woli i przysyłanie listów z wyrazami poparcia. Celem jest ukazanie światu różnicy między niemiecką okupacją w Polsce, a okupacją krajów zachodniej Europy, bo tylko w ten sposób możemy unicestwić oszczerstwa o udziale Polaków w zagładzie Żydów. Deklaracje poparcia dla idei osądzenia rzezi Woli proszę przesyłać drogą mailową na adres  witakowski_p@poczta.onet.pl.

Przyjęto, że najlepszym terminem dla konferencji będą pierwsze dni września, aby w świadomości społecznej połączyć konferencję z obchodami rocznicy wybuchu II Wojny Światowej.

Miejscem konferencji powinna być jedna z uczelni warszawskich.

Przygotowaniem konferencji zajmie się komitet organizacyjny (zainteresowanych proszę o kontakt mailowy).  Aspekty merytoryczne konferencji powierzymy powołanemu wkrótce komitetowi naukowemu.

Proszę o propozycje co do składu komitetu naukowego jak też o propozycje co do referentów i tematów referatów.

Wśród tych, którzy zadeklarowali współpracę przy organizacji konferencji trzeba wymienić następujące osoby.

Prawnicy

Profesor Tadeusz Jasudowicz przygotował ekspertyzę prawną na temat Rzezi Woli. Zadeklarował też gotowość do wygłoszenia referatu.

Senator Piotr Andrzejewski zadeklarował uczestnictwo w konferencji i oświadczył, że sam przygotowywał wcześniej podobne przedsięwzięcie z udziałem prawników spoza Polski. Zamierza włączyć ich do konferencji.

Chcielibyśmy, by w konferencji uczestniczył mecenas Lech Obara. Wystosowana została w tej sprawie korespondencja, a rozmowę na ten temat będzie prowadził mecenas Stefan Hambura.

Jeśli znajdziemy środki na pokrycie kosztów podróży, możemy liczyć na udział w konferencji prawników zajmujących się reparacjami wojennymi od Niemiec dla Włoch i Grecji.

Historycy

Profesor Jan Żaryn zadeklarował poparcie dla konferencji i nakłonienie do udziału w konferencji swych dyplomantów

Czekamy na decyzje co do udziału w konferencji profesorów Witolda Kuleszy i Andrzeja Nowaka.

Ustalono, że należy jednak zadbać o wsparcie ze strony tych instytucji, które statutowo powinny być zainteresowane taką konferencją. Do instytucji takich należą:

1) Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu; stanowi ona obecnie pion śledczy w Instytucie Pamięci Narodowej,

2) Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego; Instytut został powołany do życia ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. z połączenia Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami imienia Witolda Pileckiego oraz Instytutu Solidarności i Męstwa.

3) Instytut Pileckiego; Instytut prezentuje się słowami „To miejsce stworzone na potrzeby interdyscyplinarnej i międzynarodowej refleksji nad kluczowymi zagadnieniami XX wieku: dwoma totalitaryzmami – niemieckim i sowieckim, a także konsekwencjami ich działań”.

4) Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie; do celów Fundacji należy m.in. „gromadzenie i udostępnianie dokumentacji nazistowskich prześladowań obywateli polskich” oraz „prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej i naukowo-badawczej dla upowszechniania prawdy historycznej o II wojnie światowej”,

5) Fundacja im. Janusza Kurtyki; celem Fundacji jest promocja polskiej historii zarówno w Polsce jak i na świecie.

Wymienione instytucje dysponują kadrami i dokumentami ważnymi dla tematyki konferencji. Mogą też wesprzeć organizację konferencji i zapewnić udział cennych referentów.

Proszę o propozycje co innych instytucji, z którymi należałoby nawiązać współpracę.

Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami zorganizował w dniach 8-9 listopada 2016 r. na terenie Uniwersytetu Warszawskiego konferencję zatytułowaną „Wola 1944: Nierozliczona Zbrodnia a Pojęcie Ludobójstwa”. Tematem konferencji była odpowiedź na pytanie - Jak to się stało, że po wojnie Gruppenführer SS Heinz Reinefarth – jeden z katów Woli – nie tylko uniknął w Niemczech kary, lecz pełnił także funkcje publiczne – był burmistrzem miasta Westerland na wyspie Sylt i deputowanym do parlamentu krajowego landu Szlezwik-Holsztyn? Dlaczego dopiero w ostatnich latach o zbrodniach na Woli mówi się więcej w samej Polsce? Jakie znaczenie ma dziś pamięć o tych wydarzeniach – dla polskiej i niemieckiej tożsamości oraz dla wzajemnych relacji? Jaki jest wkład badań nad zbrodnią na Woli do międzynarodowej dyskusji historycznej i prawnej o dwudziestowiecznych totalitaryzmach?

Konferencja, którą mamy zamiar zorganizować będzie w  pewnym sensie kontynuacją wcześniejszej konferencji zorganizowanej przez Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami. Cel, jaki sobie stawiamy jest  bardzo pragmatyczny. Chcemy, aby w wyniku konferencji wypracować formułę prawną umożliwiającą reaktywowanie Najwyższego Trybunału Narodowego i postawienie przed nim sprawców lub ich następców prawnych w sposób, który przebije się do międzynarodowej opinii publicznej. Uważamy, że wobec aktualnej fali antypolonizmu opartej na kłamstwie o rzekomym udziale Polaków w zagładzie Żydów jedynie otwarcie oczu społeczności międzynarodowej na skalę niemieckiej barbarii Polsce podczas okupacji umożliwi zrozumienie przez tę społeczność warunków, w jakich znaleźli się pod niemiecką okupacją nie tylko Żydzi, ale i Polacy. Rozprawa sądowa pozwoli też na uświadomienie, że zbrodni w Polsce nie dokonywali beznarodowi naziści, lecz Niemcy działający w imieniu państwa niemieckiego. Chodzi o to, że zbrodnie wojenne Wehrmachtu popełnione podczas Rzezi Woli nie obciążają żadnych „nazistów”, lecz III Rzeszę, której następcą prawnym jest obecnie Republika Federalna Niemiec. A sprawa jest aktualna, bo zbrodnia ludobójstwa nie ulega przedawnieniu.

Dla uświadomienia różnicy między warunkami przy ratowaniu Żydów w Polsce i w zachodniej Europie wystarczy przywołać historię znanej z pamiętników żydowskiej dziewczynki Anne Frank z Holandii. Ukrywała się wraz z rodziną w Amsterdamie dzięki pomocy kilku Holendrów. Po zadenuncjowaniu przez holenderskiego donosiciela została wraz z rodziną wywieziona do obozu koncentracyjnego, gdzie zmarła na tyfus w obozie w Bergen-Belsen w lutym 1945 krótko przed wyzwoleniem tego obozu przez Brytyjczyków. Dla Polaków osobliwością tej historii jest fakt, że Holendrzy ukrywający rodzinę Anne Frank nie ponieśli żadnych represji ze strony Niemców i po wojnie opublikowali jej pamiętnik. Jak inaczej wyglądałaby los tych Holendrów w Polsce, wskazuje historia rodziny Ulmów. Ta zasadnicza różnica między warunkami okupacji w Polsce i w krajach zachodniej Europy jest na świecie absolutnie nieznana. To właśnie ta niewiedza umożliwia szkalowanie Polski i Polaków. Przygotowywana konferencja ma tę różnice ukazać i – miejmy nadzieję – uniemożliwić dalsze szkalowanie Polski.

Redaktor Jan Pospieszalski prowadzi co tydzień program w TVP zatytułowany „Warto rozmawiać”. Zaproponował, aby zrobić na temat osądzenia Rzezi Woli program z udziałem posłów i prawników. Czekamy na ustalenie terminu tego programu.

Deklaracje poparcia dla idei osądzenia Rzezi Woli proszę przesyłać drogą mailową na adres  witakowski_p@poczta.onet.pl.  Na ten sam adres proszę przesyłać wszelkie uwagi i propozycje w odniesieniu do organizacji i treści konferencji.

 

Piotr Witakowski