Polityka Media Gospodarka Kultura Edukacja Historia Polonia Lokalne Brońmy Polski Polskie Kresy Nasza wiara
BRÓDNO KWATERA 45N - obchody ku czci Żołnierzy Wyklętych z Solidarnymi 2010 - nasza relacja
data:03 marca 2019     Redaktor: Redakcja

3.03.2019 o godz. 12.00 w  Bródnowskiej  Kwaterze 45N odbył się ósmy uroczysty Apel Pamięci pod Pomnikiem więźniów politycznych straconych w latach 1944-1956.
Organizatorami byli Stowarzyszenie Solidarni 2010, Towarzystwo Miłośników Polskiej Tradycji i Kultury oraz Grupa Historyczna „Niepodległość” wraz z rekonstruktorami przy współudziale warty Wojska Polskiego z Garnizonu Warszawskiego.

 
 
 
W tym roku na uroczystości powitaliśmy Ks. Pawła Piotrowskiego, który przewodniczył naszej modlitwie za dusze zamordowanych Żołnierzy Niezłomnych-Wyklętych, Poseł na Sejm Panią Ewę Tomaszewską, Panią Marię Kostewicz – wdowę po panu Tadeuszu Kostewiczu, twórcy komitetu budowy pomnika, który zlokalizował pochówki 200 ofiar terroru stalinowskiego pochowanych na tym cmentarzu, Teresę Michałowską, która reprezentuje Towarzystwo Miłośników Wilna i ziemi Wileńskiej, radnych PiS Dzielnicy Targówek i Rady Miasta i wielu mieszkańców Warszawy.

Ks. Paweł Piotrowski odczytał fragment z Ewangelii, a następnie kolejne, aktualne i przejmujące,  intencje modlitewne.

Ewangelia wg św. Jana:

Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto słucha słowa mego i wierzy w Tego, który Mnie posłał, ma życie wieczne i nie idzie na sąd, lecz ze śmierci przeszedł do życia. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam, że nadchodzi godzina, nawet już jest, kiedy to umarli usłyszągłos Syna Bożego, i ci, którzy usłyszą, żyć będą. Podobnie jak Ojciec ma życie w sobie, tak również dał Synowi: mieć życie w sobie samym. Przekazał Mu władzę wykonywania sądu, ponieważ jest Synem Człowieczym. Nie dziwcie się temu! Nadchodzi bowiem godzina, w której wszyscy, którzy spoczywają w grobach, usłyszą głos Jego:  a ci, którzy pełnili dobre czyny, pójdą na zmartwychwstanie życia; ci, którzy pełnili złe czyny - na zmartwychwstanie potępienia (J5, 24 -28).

Odpowiadając na Słowo Boże, módlmy się do Boga Żywego, słowami naszego Pana, który mówił : „Ja jestem drogą, prawdą i życiem, nikt nie przychodzi do Ojca inaczej, jak tylko przeze Mnie”. Panie, dziękujemy Ci, że dokonałeś dzieła zbawienia i odkupienia, by każdy człowiek nie żył w cieniu śmierci, lecz przez prawe życie każdego dnie przybliżał się do chwalebnego zmartwychwstania. Dlatego wołamy:

- Przyjmij nasze dziękczynienie za tę nową perspektywę istnienia, którą nam ukazałeś. Ciebie prosimy…

- Panie, dziękujemy za św. Jana Pawła II, za Prymasa Polski, Stefana Kard. Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia, za bł. męczennika ks. Jerzego Popiełuszkę i za tych świętych i nieustraszonych duszpasterzy, których dałeś nam na czas komunistycznego zniewolenia, byśmy nie dali się zwyciężyć złu. Przyjmij więc także za to nasze dziękczynienie. Ciebie prosimy…

-  Przyjmij, Panie, nasze modlitwy tu, przy mogiłach żołnierzy zamęczonych przez reżim komunistyczny i w tylu innych miejscach pamięci w Warszawie i w całej Polsce, w miejscach pamięci o Żołnierzach Niezłomnych niepodległościowego podziemia, których komuniści chcieli uczynić „wyklętymi”. Daj im, Panie, chwalebne zmartwychwstanie i nagrodę w domu Ojca Niebiańskiego. Ciebie prosimy…

-  Módlmy się za wszystkich, którzy w ostatnich latach w Ojczyźnie naszej podjęli wielkie wysiłki ku naprawie Rzeczypospolitej, oraz wołajmy o łaskę nawrócenia dla tych, którzy temu dobremu dziełu w totalny sposób sprzeciwiają się i w Polsce, i zagranicą.  Ciebie prosimy…

-  Módlmy się, byśmy na miarę swoich  możliwości nie pozwalali na zniesławianie dobrego imienia Polski i Polaków. Ciebie prosimy…

-  Módlmy się o to, by w Warszawie, szczególnie w Warszawie, jak najszybciej wróciły nazwy ulic z patronami niepodległościowego podziemia, a imiona komunistycznych zdrajców i oprawców na zawsze zniknęły. Ciebie prosimy…

Wszystkie nasze intencje niech zjednoczy teraz modlitwa, której nauczył nas Pan Jezus.

Wołajmy razem: Ojcze nasz…

 
 
Po przepięknej przejmującej modliwie poprowadzonej przez Księdza Pawła Piotrowskiego, kolejno głos zabrały Agnieszka Hałaburdzin-Rutkowska ze Stowarzyszenia Solidarni2010, poseł Ewa Tomaszewska oraz Pani Maria Kostewicz.
W okolicznościowych przemówieniach przedstawiły historię tragicznych pochówków Ofiar stalinowskiego terroru na Bródnie, kolejnych poszukiwań grobów oraz trwania pamięci, co zaowocowało budową i poświęceniem Pomnika więźniów politycznych straconych w latach 1944-1956.
 
 
Poniżej prezentujemy krótki rys historyczny związany z Kwaterą 45 N na Bródnie:
W latach 1944-1956 sądy wojskowe zasądziły prawie 6 tysięcy wyroków śmierci, z czego ponad połowę wykonano. Przez areszty i więzienia przeszły 2 miliony osób. Jednym z miejsc tajnego grzebania pomordowanych i rozstrzelanych więźniów był Cmentarz Bródnowski. Tajne pochówki odbywały się przeważnie nocą, ciała wrzucano do zbiorowych i pojedynczych dołów. Groby znajdowały się wzdłuż cmentarnego muru oddzielającego nekropolię od ul. Rzeszowskiej. Na tym terenie funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa dla zatarcia śladów ustawili dwa szalety. Dzięki wieloletnim staraniom byłych więźniów politycznych oraz rodzin ofiar skupionych w komitecie społecznym dla uczczenia ich pamięci pod nazwą „Pamięć i Trwanie” zostało odnalezione miejsce pochówku pomordowanych.
Posiadane dowody dawały podstawę do publicznego ujawnienia miejsca zbiorowej mogiły, usunięcia usytuowanych w tym miejscu latryn oraz poświęcenia mogiły. Stanął na niej brzozowy krzyż poświęcony 30 października 1990 r. przez dyrektora Cmentarza ks. prałata Stanisława Markowskiego. Tablica umieszczona na krzyżu głosiła:
„Tu i w innych miejscach / na tym cmentarzu spoczywają / skrycie pogrzebani żołnierze / podziemnych organizacji / walczących o suwerenność / i niepodległość / Rzeczypospolitej / — rozstrzelani i zamęczeni / w la-tach 1944-1956 / cześć ich Pamięci!"
Szacuje się, że w różnych częściach cmentarza spoczywa około 190 osób, wśród nich Marian Bernaciak "Orlik", dowódca oddziału partyzanckiego, który uwolnił z transportu więziennego komendanta VI Obwodu AK Praga ppłk. Antoniego Żurowskiego "Bobera".
 
 
W 2015 roku rozpoczęto poszukiwania na Bródnie odnaleziono wówczas kwaterę więziennych pochówków osób straconych i zmarłych w praskim więzieniu. W prowizorycznych grobach odkryto szczątki 6 osób dorosłych i jednego dziecka. Przy jednej z osób dorosłych znaleziono szczoteczkę do zębów, należącą do por. Zygmunta Kęski. Trzy osoby spośród odnalezionych zabito „metodą katyńską”, tzn. strzałem w potylicę.
 
W 2017 roku podczas drugiego etapu prac na Cmentarzu Bródnowskim zostały odnalezione szczątki kolejnych 17 osób. Pogrzebane w bardzo płytkich jamach grobowych. Ludzi umieszczano w dołach pojedynczo. Tylko w dwóch przypadkach znaleziono szczątki dwóch osób w jednej jamie grobowej. Więźniowie, byli chowani w ubraniach i butach.
W kilku przypadkach uśmiercono odnalezionych tzw. metodą katyńską. - Trzy ofiary spoczywają w mundurach co może świadczyć, że niektórzy z odnalezionych byli Żołnierzami Wyklętymi, zabitymi gdzieś w walce, nie więźniowie. Bo w więzieniu odbierano im mundury.
U jednej z ofiar odnaleziono ryngraf z Matką Boską Częstochowską. - Wyniki badań konserwatorskich ujawniły imię, nazwisko i adres ofiary, przy której go znaleziono. Brzmi ono Olszewski Bohdan Stanisław. Wiemy, że jest to jeden z żołnierzy straconych w więzieniu na Pradze. Pod spodem mamy napis Żyrardów, Szkolna 12. Na dole w narożniku ryngrafu wyryto napis po łacinie "Niech żyje NSZ tak przemija chwała tego świata".
Odnalezione ofiary uśmiercono od 1946 do 1948 r. na Pradze przy ul. 11 listopada. Odnalezione szczątki, w tym czaszki, wskazują, że ofiary ginęły metodą katyńską, czyli od strzału w potylicę z bliskiej odległości lub poprzez powieszenie. Podczas obecnych ekshumacji odnaleziono m.in. fragmenty ubrań, guziki, buty. Nie mamy za to żadnych śladów po skrzyniach, nie mówiąc o trumnach. To oznacza, że zabitych bezpośrednio składano do ziemi niezwykle płytko, na głębokości nie większej niż 50-60 centymetrów.
Symbolicznym miejscem na terenie kwatery, gdzie prowadzono prace, jest studnia. - Znaleziono tu ciąg miejsc, które od razu określono jako te, gdzie grzebano ofiary systemu komunistycznego. Z wiedzy posiadanej przez IPN wynikało, że w tej kwaterze w latach 40. pogrzebano ponad 30 osób. Szczątki czterech z nich miały być po kryjomu ekshumowane przez rodziny krótki czas po pochówku.
Podczas prac rozebrano m.in. fragment drogi, która z jednej strony przylega do kwatery 45N. - Przebieg pochówków wskazywał, że pod tą drogą powinny być kolejne szczątki. I istotnie zostały tam odnalezione. Kolejne mogą się znajdować pod współczesnymi pomnikami.
Poszukiwania na Cmentarzu Bródnowskim dotyczą m.in. ppłk. Edwarda Pisuli, ps. Tama, który był szefem Kedywu Okręgu Tarnopolskiego Armii Krajowej. - Pułkownik Edward Pisula jest jednym z najbardziej znanych, rozpoznawalnych postaci, które straciły życie w połowie lat 40. i zostały pogrzebane gdzieś w nieznanym miejscu.
 
 
Wspominaliśmy dziś także wyjątkową, niezłomną postać - Tadeusza Kostewicza, który zmarł 2 października 2018.
Tadeusz Kostewicz, uczestnik Powstania warszawskiego, były żołnierz wywiadu AK, więzień polityczny, prezes Społecznego Komitetu „Pamięć i Trwanie”. To dzięki jego pracy udało się ujawnić prawdę o tajnych pochówkach na Bródnie i upamiętnić pomordowanych w katowniach praskich. Aresztowany w roku 1947 za działalność konspiracyjną został skazany na karę 15 lat pozbawienia wolności za działalność niepodległościową,, odsiadując wyrok w Centralnym Więzieniu w Rawiczu zetknął się z więźniami opowiadającymi o praskim więzieniu przy ulicy 11 Listopada, wskazującymi na Cmentarz Bródnowski jako jedno z miejsc tajnego grzebania ofiar wykonywanych wyroków śmierci. Wtedy też podjął zadanie słuchania świadków i zapamiętywania ich relacji. Po opuszczeniu więzienia w 1956 roku, po spędzeniu przeszło 9 lat w więzieniu, p.Kostewicz rozpoczął wieloletnie poszukiwania, które potwierdziły informacje współwięźniów.
W 1994 roku został powołany i zarejestrowany Społeczny Komitet Budowy na Cmentarzu Bródnowskim Pomnika Więźniów Politycznych Straconych w latach 1944-1956. Przewodniczącym Komitetu został Tadeusz Kostewicz. Po uzyskaniu zezwolenia wojewody w 1997 r. ogłoszono konkurs na projekt pomnika, w którym zwyciężył artysta rzeźbiarz Dariusz Kowalski. Dzięki staraniom marszałek senatu Alicji Grześkowiak uzyskano niezbędne środki i zimą 1998 roku wzniesiono nad mogiłą ponad ośmioipółmetrowy krzyż w formie kratownicy. Poświęcenie ukończonego pomnika wraz ze zrekonstruowaną studnią miało miejsce w 2001r. przez prymasa Józefa Glempa.
 
Po przemówieniach nastąpił kulminacyjny moment uroczystosci - odczytanie uroczystego Apelu Pamięci przez pana Jana Kulczyckiego.

Oto pełna treść Apelu Pamięci:

Apel pamięci – cmentarz Bródnowski

Rodacy!

Żołnierze Polski Podziemnej!

Żołnierze Wojska Polskiego!

Słuchajcie Wszyscy!

Dziś, stajemy do uroczystego Apelu Pamięci przed Pomnikiem Straconych i Zamęczonych Żołnierzy Niepodległościowego Podziemia, w hołdzie tym, którzy po zakończeniu II wojny światowej mieli odwagę wytrwać w walce o niepodległą Polskę.

Stajemy nad największą na tym cmentarzu zbiorową mogiłą, imiennych i bezimiennych patriotów polskich.

Przeszło pół wieku temu, tu na Cmentarzu Bródnowskim skrycie pogrzebano osoby stracone i zamęczone w warszawskich więzieniach i aresztach śledczych - żołnierzy niepodległościowego podziemia i bezimiennych patriotów polskich.

Stajemy dziś do apelu, aby przywołać po imieniu, a także wskazać rodzinom i społeczeństwu miejsca Ich wiecznego spoczynku. Składając hołd straconym, przypominamy, że Ich największą winą było to, iż ośmielili się stanąć w obronie najwyższych wartości drogich sercu każdego Polaka jakimi są Bóg, Honor, Ojczyzna.

APEL

1. Wzywam, Was, Żołnierze Polski Podziemnej, którzy oddaliście życie nie godząc się z narzuconym przez obcych systemem.

Stańcie do apelu!!!

Cześć Ich Pamięci!!!

Ciebie wzywam, wybitny żołnierzu Armii Krajowej, prezesie II Zarządu Głównego organizacji „Wolność i Niepodległość”, długoletni więźniu Wronek i Rawicza - pułkowniku Franciszku Niepokólczycki - ps „Teodor”, który do dnia swojej śmierci patronowałeś poszukiwaniom straconych i Ich mogiłom.

Stań do apelu!!!

Cześć Jego pamięci!

2.Ciebie wzywam kontradmirale Adamie Mohuczy, dowódco Marynarki Wojennej w latach 1946 – 1948 którego marynarski życiorys naznaczony jest obroną Helu we wrześniu 1939 roku wojenną tułaczką i chlubną służbą w powojennej odbudowie Marynarki Wojennej.

Stań do apelu!

Cześć Jego Pamięci!

3. Wzywam Was, straceni żołnierze Armii Krajowej:

  • pułkowniku Lucjanie Szymański - ps. „Janczar”
    • pułkowniku Edwardzie Pisulo - ps. „Tama”
  • majorze Zygmuncie Sałaciński - ps. „Kodik”
  • majorze Aleksandrze Zdanowski - ps. „Lubart”
  • kapitanie Bronisławie Sienkiewiczu – ps. „Wilczur”
  • poruczniku Edwardzie Nowicki - ps. „Tyczka”
  • poruczniku Janie Wyszomirski - ps. „Wroński”
  • poruczniku Tomaszu Malczewski - ps. „Rafał”
  • poruczniku Konstanty Kociszewski - ps.”Górka”
  • Tadeuszu Mroczkowski
  • Edmundzie Zakrzewski

Stańcie do apelu!

Cześć Ich pamięci!

4.Do Was wołam dowódcy zgrupowania partyzanckiego organizacji „Wolność I Niepodległość” Inspektoratu Puławy :

  • majorze Marianie Bernaciaku - ps. „Orlik” - gdziekolwiek spoczywasz
  • poruczniku Zygmuncie Kęska - ps. „Świt”
  • Józefie Politkiewiczu
  • Henryku Rudzki
  • Apolinarze Rybicki
  • Kazimierzu Sawicki
  • Czesławie Sekita
  • Janie Wardaku - ps. „Złośnik”
  • Michale Michalaku – ps. „Biały”
  • Stefanie Ostrowski – ps. „Szczygieł”
  • Henryku Dziekoński – ps. „Hetman”

Stańce do apelu!

Cześć Ich pamięci!

5.Wzywam do apelu żołnierzy i działaczy Obozu Narodowościowego – Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.

Wzywam Was:

  • Prezesie Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego Leonie Dziubecki
  • majorze Stanisławie Ostwind - Zuzgo - ps. „Kropidło”
  • poruczniku Stefanie Nowaczyku - ps. „Wilk”
  • Edwinie Małecki
  • Franciszku Wyźkiewiczu
  • Edwardzie Grabarzu
  • Zygmuncie Jakimiuku
  • Wincenty Pasiuku
  • Bolesławie Dominiku
  • Stanisławie Karwowski
  • Franciszku Klama
  • Wacławie Rogalo
  • Zygmuncie Urbański
  • Feliksie Antczaku – Strzelcu Podhalański
  • Bogdan Stanisław Olszewski

Stańcie do apelu!

Cześć Ich pamięci!

6.Wzywam Was, wszystkich znanych i nieznanych, straconych i zamęczonych, pogrzebanych w wielu dotychczas utajnionych mogiłach i „dołach śmierci”, którzy oddaliście swe życie walcząc w najświętszej sprawie.

Zwracam się do Was Wszystkich, aby powiedzieć Wam, że Wasza ofiara nie poszła na marne.

Z Waszej krwi wzrosła wolna i niepodległa Polska, która dzisiaj oddaje Wam należną najwyższą Cześć

Stańcie do apelu!!!

CHWAŁA BOHATEROM!!!

----------------------------------------------------------

Uroczystosć zwieńczyło złożenie wieńców i zapalenie zniczy przez następujące delegacje: Poseł na Sejm Panią Ewę Tomaszewską, Oddział Warszawski Stowarzyszenia Solidarni 2010 z przewodniczącą Agnieszką Hałaburdzin-Rutkowską, Komitet Społeczny "Pamięć i Trwanie" z Panią Marią Kostewicz, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej z Panią Teresą Michałowską,j, radnych PiS Dzielnicy Targówek i Rady Miasta, Akcję Katolicką z Katedry pw Św. Floriana, Towarzystwo Miłośników Polskiej Kultury i Tradycji oraz Grupę Historyczną „Niepodległość”. Na zakończenie uroczystości odśpiewano Boże Coś Polskę, a ksiądz kanonik udzielił zebranym uroczystego błogosławieństwa.

Do przyszlego roku zachowamy w sercach przejmujący dźwięk wojskowej trąbki i sygnał „Śpij Kolego” oraz słowa pieśni żołnierskiej

Śpij kolego w ciemnym grobie,/ Niech się Polska przyśni tobie.

CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM!

Prowadzenie i relacja: Hanna Dobrowolska

Foto i relacja video: Grzegorz Kutermankiewicz

 
 
 
Zobacz równiez:




NASZE PROJEKTY

ZOBACZ WSZYSTKIE PROJEKTY

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.