Solidarne podróże po Polsce - Chełm
data:27 stycznia 2019     Redaktor: GKut

Oto kolejny reportaż Stefana Mazgaja

 

Rezydencja książęca z XIII - XIV w.

Tam gdzie drogi na rozstajach, każda strona nęci, wabi - tu bym skoczył, tam bym poszedł, serce bym zostawił. Bo to - Polska ziemia nasza, tu od wieków my gospodarze - jak nie kochać majestatu, historii, krajobrazów no i zdarzeń. Podróżuję dalej…

Chełm, miasto na wzniesieniu, malowniczo położone nad rzeką Uherką zachwyca naturalnym uksztaltowaniem, zabytkami oraz pomnikami przyrody. Nazwę wywodzi od prasłowiańskiego określenia wzgórza - chl’am’, po polsku: Chełm, w ruskich kronikach r. 1223 - Chołm. Najstarsze dzieje miasta są przedmiotem badań, archeolodzy potwierdzają tu rozwój osadnictwa wczesnośredniowiecznego, istnienia silnego grodziska z podgrodziem już z końcem X wieku. Odkryte najstarsze ślady pochodzą z epoki paleolitu tj. 10 - 9 tys. lat przed Chr. Miasto wyrosło na pograniczu odłamów dwóch kultur Słowiańszczyzny. Tutaj miał swoją siedzibę władca Księstwa Halicko - Włodzimierskiego, książę Daniel Romanowicz - Halicki. Dostrzegł strategię tego miejsca i docenił warunki obronne. Siedzibę biskupów z Uhruska przeniósł tutaj w 1236 r. organizując stolicę biskupstwa. Z jego inicjatywy na wyniosłym wzgórzu w latach 30 - 40 tegoż wieku zbudowano średniowieczną rezydencję obronną z zamkiem książęcym w środku, świątynię i pałac biskupi. Uciekinierzy od Tatarów, Rusi i Lachów zapełnili sioła, dwory wokół grodu, orząc pola. Książę Daniel był koronowany w Drohiczynie 1253 po Chr. przez legata papieskiego Opizona, koroną podarowaną przez Innocentego IV. Czas jego panowania to rozkwit sztuki w Chełmie i Księstwie. Zmarł w 1264 r. w Chełmie i tu został pochowany - wygasła genealogiczną linia rodu, a ziemie księstwa w spadku przypadły królowi Polski - Kazimierzowi I Wielkiemu.

Dokumenty odnotowały, że książę wybudował w Chełmie cztery świątynie: cerkiew pw. św. Jana Złotoustego, pw. Przenajświętszej Trójcy, pw. Świętych Kosmy i Damiana, pw. NMP, i ozdobił ikonami sprowadzonymi z Kijowa i Owrucza. W cerkwi św. Jana Złotoustego w oknach były rzymskie witraże, arkady, a podłoga odlana z miedzi i ołowiu lśniąca jak zwierciadło. Ulatywały stulecia; zamek z rezydencją z obwarowaniami popadł w ruinę - nie przetrwał, jest ukryty pod ziemią, porośnięty drzewami. Współcześnie w środku miasta tworzą „Wysoką Górkę”, jedno z ładniejszych miejsc miasta z widokiem na okolicę.

Obecnie na wzgórzu dominuje zespół architektoniczny, budowany od XVII - XIX wieku: klasztor pobazyliański, bazylika, dzwonnica, pałac biskupi, budynek dawnego opactwa prawosławnego oraz brama miejska , nazywana Uściłuską. Współcześni archeolodzy w orbicie i raju prac wykopaliskowych, odkrywają korzenie zapomnianej historii monumentalnej i unikatowej siedziby książęcej i królewskiej, sztuki romańskiej i bizantyjskiej - unikatowej na ziemiach polskich. Wykopaliska i badania wzgórza „Wysoka Górka” - trwają, co rusz odkrywane artefakty i ślady dawnego grodu.

Ku chwale niepodległej Polski szły pokolenia. Pokoleniom - które, wytyczyły drogę do Niepodległości Ojczyzny, przodkom za chwalebnych czynów dostojeństwo po stokroć… „Pamięć, kochanie i błogosławieństwo”. Pilnujmy Polski (…).

Przywracamy Krzyż w Godle Polski.

 

Stefan M

Solidarni 2010 o / Tychy.

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zobacz równiez:





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.