Na początku marca b.r. celem omówienia strategii działań RKW w Warszawie odbyło się zebranie liderów RKW oraz przedstawicieli Krajowej Rady Koordynatorów RKW.
Oceniono naszą działalność w ostatnim okresie (m.in. udział w pracach komisji parlamentarnych zajmujących się nowelizacją Kodeksu Wyborczego).
Podjęto decyzję o przystąpieniu do akcji kontroli wyborów samorządowych, w takim zakresie, jaki będzie możliwy.
Powołano trzyosobowy Zarząd Ruchu Kontroli Wyborów do kierowania jego pracami w składzie: dr Józef Orzeł, Ewa Stankiewicz i Paweł Zdun.
Postanowiono odtworzyć grupy operacyjne (zajmujące się wybranymi aspektami działalności) podobne do tych z 2015 r., które mają służyć do przygotowania i przeprowadzenia akcji kontroli wyborów samorządowych.
Zarówno nie najlepsze doświadczenia z uczestnictwa RKW w pracach nad nowelizacją Kodeksu Wyborczego na przełomie 2017 i 2018 r. (kiedy to odmówiono nam uwzględnienia najważniejszych postulatów RKW: zmiany PKW, wprowadzenia nowego i spójnego Kodeksu Wyborczego, wprowadzenia centralnego spisu wyborców oraz spisu przestępstw i przestępców wyborczych, wprowadzenia przepisów o dotkliwej penalizacji przestępstw wyborczych itd. [zob. Stanowisko RKW z 08.12.2017]), jak i praktyka implementacji nowych przepisów oraz niemalejąca pozycja PKW w dyktowaniu rządzącym rozwiązań niekorzystnych dla demokratyzacji i transparentności procesu wyborczego mogłyby skłonić nas do zaprzestania działalności. Zdecydowaliśmy jednak kontynuować naszą misję budowy transparentnego i uczciwego Państwa w zakresie kontroli wyborów.
Widzimy bardzo wiele zagrożeń dla wyborów samorządowych, bowiem:
– nowelizacje Kodeksu Wyborczego obok kilku dobrych rozwiązań (jak opisanie i rozszerzenie uprawnień mężów zaufania oraz obserwatorów społecznych), nie wyeliminowały wielu dawniejszych zagrożeń (szczegóły na ruchkontroliwyborow.pl), a poprzez m.in. niekonsekwencję we wprowadzaniu zmian mogą rodzić także kolejne. Do tego doszło skandaliczne naszym zdaniem wycofywanie się z części zmian (np. rezygnacja z monitoringu kamerami w Obwodowych Komisjach Wyborczych) przy braku działań zastępczych;
– niezmieniony pozostał skład Państwowej Komisji Wyborczej, a jej kompetencje nie zostały ograniczone;
– niejasny jest możliwy wpływ dotychczasowych pracowników na nowe kierownictwo Krajowego Biura Wyborczego;
– nietransparentny pozostaje elektroniczny system wsparcia;
– wciąż brak jest centralnego rejestru wyborców;
– istnieje poważna obawa, że spora część komisarzy wyborczych pochodzić będzie „ze starego rozdania”;
– urzędnicy wyborczy nadal powiązani mogą być ze starymi układami lokalnymi;
– składy komisji obwodowych prawdopodobnie będą bardzo podobne do tych z 2014 roku.
Zdajemy sobie sprawę z tego, że trudna do powtórzenia byłaby społeczna mobilizacja do akcji kontroli wyborów w takim zakresie, jak w 2015 r. Tym bardziej apelujemy do najbardziej świadomej części społeczeństwa, do dotychczasowych aktywistów RKW i do przyszłych działaczy, o włączenie się w ponowną aktywizację dla ochrony uczciwości zbliżających się wyborów. Zakres możliwej działalności RKW w dużej mierze zależy od gotowości Państwa do uczestnictwa w tegorocznej akcji kontroli wyborów.
Zamierzamy:
– przeprowadzić kontrolę prawidłowości wyborów w komisjach (m.in. na podstawie wyników z 2014 roku);
– utworzyć centrum zgłaszania naruszeń prawa wyborczego połączone z pomocą prawną;
– przeprowadzić kontrolę prawidłowości procesu wyborczego w komisjach okręgowych oraz w PKW.
– podobnie jak w 2015 r. organizować szkolenia, wsparcie prawne, organizację grup wolontariuszy, pomoc w zgłaszaniu kandydatur do komisji wyborczych oraz koordynację całości.
Apelujemy o zgłaszanie się osób chętnych do współpracy w ramach Ruchu Kontroli Wyborów. Dużą część struktury trzeba odbudować (w okresie między wyborami czynnie w działalność Ruchu zaangażowani była tylko część Ruchu Kontroli Wyborów).
Prosimy o zgłaszanie się wszystkich dotychczasowych koordynatorów i wolontariuszy oraz o pomoc w rekrutacji dodatkowych prawników, informatyków, moderatorów forum, ekspertów np. od statystyki, osoby biegłe w tworzeniu różnego rodzaju zestawień. Najważniejsi są oczywiście przede wszystkim wolontariusze i koordynatorzy.
Pamiętajmy, wybory samorządowe to kolejny, bardzo ważny etap na drodze do przywracania w Polsce normalności, do wymiany jakościowej rządzącej elity. Społeczeństwo jest na tyle dojrzałe, że potrafi dokonać odpowiednich zmian, ale warunkiem koniecznym jest to, żeby wybory były przejrzyste i uczciwe. Nie wiemy, jak wciąż silne są stare układy. Bardzo dużo zależy od nas, zwykłych obywateli w zderzeniu ze społeczną aktywnością nawet najlepiej zakonserwowany system robi się bezradny.
Apelujemy o włączenie się w działalność obywatelskiego Ruchu Kontroli Wyborów. Bez Państwa zaangażowania Polska nie wyrwie się ze szponów dawnego, ale wciąż wpływowego w wielu obszarach działalności Państwa systemu.
Jeśli chcesz wolnej, suwerennej Polski, nie bądź bierny, zaangażuj się w Ruch Kontroli Wyborów!
Zarząd Ruchu Kontroli Wyborów
dr Józef Orzeł
Ewa Stankiewicz
Paweł Zdun
31.07.2018 r.