Legenda głosi, że teren pod budowę opactwa wybrał zupełny przypadek. Ojcowie zauroczeni pięknem krajobrazu doliny Wierzycy postanowili tu zostać na zawsze. Jeden z ojców miał rzec: „Dobrze jest tu być”.
Archeologia potwierdza, że była tu wcześniejsza zabudowa z końca XIII po Chr. Książę Mściwoj II w 1274 roku podarował ojcom cystersom dobra wsi Pelplin wraz z ziemiami między rzekami Wierzycą, Węgiermucą i Janką. Cysterski zakon gospodarował i zarządzał Ziemią Pelplińską sześć wieków. W późniejszych wiekach klasztor był dwukrotnie rozbudowywany.
Pelplin to miasto na Pojezierzu Starogardzkim, zwane jest też Pomorskimi Atenami. Budowle cysterskie to dziś zabytek zaliczany do najcudowniejszych dzieł gotyckich w Polsce. Z dawnego zespołu klasztornego o. Cystersów najokazalsza jest gotycka świątynia pw. Najświętszej Maryi Panny. Wcześniej katedra, w AD 1965 podniesiona do godności bazyliki mniejszej. Posiada największy barokowy ołtarz główny w tej części Europy, relikwiarz z relikwiami m. in. śś. Pawła, Barbary, Błażeja oraz boczne średniowieczne dobrze zachowane rzeźby z dębu. Gościły tu koronowane głowy -Kazimierz Jagiellończyk i Jan III Sobieski, współcześni też tu gościli.
Warto tu zobaczyć skarbnicę wiekowych zabytków:
** Bazylika katedralna
** Kościół pw. Bożego Ciała
** Góra JP II
** Muzeum Diecezjalne wartościowy m. in. „Graduał Cysterski”.
„Klasztor ten..., tak wspaniałe i ozdobne miał budowle, że budził podziw wszystkich ludzi” - Jan Długosz, kronikarz.
Stefan M
Solidarni 2010 o/Tychy