Przyjacielski rejs Narwią z Jerzym Kowalczykiem
data:29 czerwca 2018     Redaktor: GKut

Rzeka  Narew  przepływa przez północno-wschodnią Polskę i Kurpiowszczyznę.

uhonorowanioe Jerzego Kowalczyka

To prawy dopływ Wisły, płynie z Wysoczyzny Białostockiej przez Dolinę Górnej Narwi, Kotlinę Biebrzańską i Dolinę Dolnej Narwi, w woj. podlaskim i mazowieckim. Wypływa z   Białorusi do Polski i na odcinku 1 km  stanowi granicę polsko-białoruską. Na terenie  Polski rozlewa się w Jezioro Siemianowskie, po czym od tamy w Bondarach płynie cały czas jako rzeka aż do Jeziora Zegrzyńskiego, gdzie łączy się z Bugiem W miejscowości Nowy Dwór Mazowiecki, Narew wpada do Wisły.

Długość rzeki: 484 km - w Polsce 448.

Powierzchnia dorzecza: 75,2 tys. km2 - w Polsce 53 873.

Główne rzeki zasilające: Narewka, Łoknica, Orlanka, Ślina, Gać, Ruż, Orz, Bug,, Turośnianka, Supraśl , Neresil, Biebrza, Pisa, Szkwa, Rozoga, Omulew, Orzyc, Wkra.

Główne miejscowości: Suraż, Łapy, Tykocin, Łomża, Nowogród, Ostrołęka, Różan, Pułtusk, Serock, Nowy Dwór Mazowiecki.

Rzeka źródła ma na obszarze Puszczy Białowieskiej, w Białorusi. Na odcinku między Surażem a Rzędzianami w dolinie Narwi utworzono Narwiański Park Narodowy rzeka płynie w podmokłej, zatorfionej dolinie (bagno Wizna). Pod Łomżą tworzy przełom. Uchodzi do Wisły pod Modlinem. Średni przepływ powyżej ujścia 324 m3/s; maks. rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu 6,6 m; żeglowna od 300 km; Główne dopływy: Supraśl, Biebrza, Pisa, Omulew, Orzyc, Wkra (pr.), Narewka, Bug (l.); między Dębem a Pułtuskiem, zbiornik retencyjny — Jez. Zegrzyńskie i elektrownia wodna (w Dębem). Kanał Żerański łączy Jezioro Zegrzyńskie z Wisłą w obrębie Warszawy.

Narew jest rzeką nizinną, tworzy rozległe powierzchnie bagien, błot i torfowisk. Jest przykładem rzeki anastomozującej  (płynie siecią rozgałęziających i łączących się koryt). Na odcinku od Suraża do Rzędzian chroniona jest w Narwiańskim Parku Narodowym.

 

Kurpie

 

Przysłowie: ,, Im dalej na wschód, tym chleb ciemniejszy, wódka mocniejsza, a naród bardziej przyjazny”

 

Kurpiowszczyzna  to także  teren dwóch puszcz mazowieckich  w północno - wschodniej Polsce. Puszcza Kurpiowska podzielona jest na dwa obszary: Puszcza Zielona obejmująca tereny w pasie między Chorzelami, Ostrołęką,  Nowogrodem i Kolnem, czyli puszcze: Nowogrodzką, Skwańską, Ostrołęcką, Myszyniecką, Różańską.  Puszcza Biała obejmująca tereny między miastami: Pułtuskiem, Różanem, Ostrowią, Brokiem i Wyszkowem - nazywana również Puszczą Nadbużańską. Puszcza Zielona stanowi północny fragment Puszczy Kurpiowskiej, rozciągającej się w północno-wschodniej części Niziny Mazowieckiej, nad Narwią i jej dopływami. Nazwę swą wzięła od lasów rosnących na podmokłych gruntach, wśród bagien i rozlewisk. Duże przestrzenie zajmują łąki i pastwiska. Pól uprawnych jest niewiele.

Druga, położona między Narwią i Bugiem, część Puszczy Kurpiowskiej, to Puszcza Biała. Nazwa jej wywodzi się od piasku bielejącego wśród lasów. Nazwa Kurpie pojawiła się po raz pierwszy w XVIII w., kiedy to mazowieccy i podlascy osadnicy szlacheccy zaczęli ludzi z puszczy - Puszczaków - nazywać „Kurp” („Kurpś”). Nazwa ta pochodzi od chodaków plecionych z łyka („Kurpie”), a noszonych przez mieszkańców puszczy. Kurpie zajmowali krainę okoloną od północy granicą z Prusami, od zachodu Orzycem i Narwią, od południa Bugiem, potem na północ do Łomży oraz wzdłuż Narwi i Biebrzy aż po Szczuczyn. Centralną część tego obszaru zajmuje Równina Kurpiowska, na ogół pokryta piaskami. Krajobraz urozmaicają wydmy. Równina Kurpiowska na zachodzie, południu i wschodzie ograniczona jest krawędziami wysoczyzn morenowych, a ku północy przechodzi w Równinę Mazurską. Rzeki (dopływy Narwi), płyną równolegle do siebie, w kierunku południowo-wschodnim. Wysokości bezwzględne wynoszą średnio 100 - 110 m n.p.m. Wysoczyzny otaczające Równinę mają stosunkowo żyzne gleby, intensywnie wykorzystywane rolniczo; lasów jest mało. Natomiast Równina Kurpiowska jest mało urodzajna, znaczną część obszaru, głównie wydmy, porastają lasy, a obniżenia zajęte są przez łąki i pastwiska.

 

Nota patriotyczna

Kurpie to bardzo patriotyczny lud Polski. Walczący od zarania naszej państwowości o jego wolność. Bitny i cechujący się wielka odwagą w obronie ojczyzny. Dawał tego dowód wielokrotnie począwszy od najazdu szwedzkiego na Polskę  w 1655r. oraz  czasów Wojny Północnej w 1700-1721r . Kurpie stawali w obronie Konstytucji 3 maja w 1791r., brali udział w wojnie z Rosją 1792r.W czasie insurekcji kościuszkowskiej 1794r tworzyli elitarne oddziały strzelców celnych. Nie zabrakło ich w Powstaniu Listopadowym 1830r., i Powstaniu Styczniowym 1863r. biorą udział w bitwach w Wyszkowie, Kamiennik, Gaj, Suwin, Ochudno i w bitwie pod Porządziem. Znany jest też udział Wiznian w powstaniu. Natomiast oddział Wawra –Konstantego Ramotowskiego miał swoją bazę w pobliskich Grądach Woniecko. Ludwik Krajewski dowodził oddziałem powstańców złożonych z Wizny i okolicznych wiosek. Schwytany przez Rosjan i powieszony w rodzinnym mieście. Na trasie z Porządzia do Sieczych rośnie pochylony na drogę stary dąb niemy świadek wstrząsających historii. To dąb wieszatiel jak go tutaj nazywają. Na jego konarach Rosjanie wieszali schwytanych w puszczy powstańców. W puszczy białej szkoliły się oddziały powstańcze i tutaj mieli swoje zbiórki. Z kurpiowskich chłopów formowały się bitne oddziały powstańcze.

 

Komuniści z ZSRR mordują rodzinę Lutosławskich

We wsi  Drozdowo znajduje się posiadłość państwa Lutosławskich wielkich polskich naukowców i patriotów. W czasie I Wojny Światowej zostali zmuszeni do ewakuacji w głąb Rosji gdzie zajmowali się udzielaniem pomocy dla polskich wygnańców, tworzeniem polskich szkół oraz przerzucaniem polskich żołnierzy drogą morską poprzez Murmańsk do Francji gdzie tworzyła się armia Hallera. W kwietniu 1918 roku Marian i Józef Lutosławscy zostali aresztowani przez bolszewików i 5 września bez sądu rozstrzelani w Parku Pietrowskim pod Moskwą. Osierocili siedmioro dzieci. Wśród trzech synów Józefa był pięcioletni Witold Lutosławski- przyszły wielki polski kompozytor

 

Polskie Termopile

W 1939 roku od września działa Samodzielna Grupa Operacyjna „Narew” dowodzona przez gen. Czesława Młota-Fijałkowskiego. 720 żołnierzy polskich  odpierało atak czterech jednostek pancernych dowodzonych przez Heinza Guderiana. Niemcy mieli pięćdziesięciokrotną przewagę. Do niewoli dostało się 70 żołnierzy reszta zginęła w nie równym boju. Zginął bohatersko dowódca odcinka kapitan KOP-u  Władysław Raginis. Niemcy przedstawili mu ultimatum i zagrozili rozstrzelaniem wziętych do niewoli jeńców. Kapitan wydał swój ostatni rozkaz. Polecił złożyć żołnierzom bron i opuścić schron. Żywy nie poddał się Niemcom, rozerwał się wiązką granatów.

Po II Wojnie Światowej i przejęciu władzy przez reżim komunistyczny w Polsce jako jedni z pierwszych do walki o niepodległość ojczyzny przystępują Kurpie.

 

PRL

Jan Kmiołek urodzony w Rząśniku żołnierz ZWZ-AK i niepodległościowego podziemia walczy ze swoim 22 osobowym oddziałem z komunistami z UB w latach 1946-1951w  rejonie trójkąta Nasielsk, Pułtusk, Wyszków.

W wyniku kombinacji operacyjnej, w ramach akcji „Lancet” Jan Kmiołek został ujęty w Katowicach, dokąd udał się w celu przerzucenia na rzekome szkolenie. Kilka tygodni później ujęty został również Stanisław Kowalczyk. Obaj zostali skazani w wielokrotnie powtarzanym procesie pokazowym na karę śmierci (Jan Kmiołek – 28.krotną, Stanisław Kowalczyk – 14.krotną).Wyrok na Jana Kmiołka, ps. „Wir” i Stanisława Kowalczyka, ps. „Baśka” został wykonany 7 sierpnia 1952 roku na terenie więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Ich ciała na wiele lat skryły bezimienne doły śmierci. Mieli pozostać nigdy nie odnalezieni.

29 października 2009 za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej zostali pośmiertnie odznaczeni przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Jan Kmiołek Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Stanisław Kowalczyk Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Polska od 1944roku  do 1989roku znajduje się pod okupacją sowiecką. Rządy sprawuje Polska Zjednoczona Partia Robotnicza która według wielu patriotów jest organizacją zbrodniczą założoną w Moskwie i prowadzi działalność na szkodę narodu Polskiego. Wszystkie wystąpienia wolnościowe Polaków są skapane w bratniej krwi. Rządzący namiestnicy Moskwy bez skrupułów wydają rozkaz strzelania do bezbronnych polskich robotników domagających się chleba i wolności. Tak było w grudniu 1970 roku do protestujących robotników Wybrzeża  komunistyczna władza strzela z broni. Ginie wielu robotników, cywilów, dzieci. Urządzane są łapanki na protestujących. Rozpoczynają się procesy sądowe. Dyspozycyjni sędziowie wydają nie sprawiedliwe wyroki. Robotników biorących udział w słusznym proteście wyrzuca się z pracy.

Społeczeństwo polskie zostało brutalnie sterroryzowane przez siepaczy komunistycznych.

 

Bracia Kurpie

W obronie jego honoru i wolności znów stanęli odważnie dwaj Kurpie mieszkający w Opolu.

Tam w tym mieście gdzieś na końcu Polski zbrodniarze z  PZPR, MO UB, SB za popełnione zbrodnie na Wybrzeżu i nie tylko mieli odznaczać się wysokimi orderami, awansami, dostawać nagrody. Miejscem tej nie sławnej fety miała być aula Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Zwana przez wielu Czerwoną Sorboną.

W nocy z 5 na 6 października 1971roku aula wyleciała w powietrze. Nikt nie zginął, bo nie miał zginąć było to ostrzeżenie dla władz komunistycznych. Sprawcami byli odważni Kurpie Jerzy i dr Ryszard Kowalczykowie pochodzący z Rząśnika jak ich krajan i bohater Jan Kmiołek i kuzyn Stanisław Kowalczyk. W procesie pokazowym prokurator dla braci żądał kary śmierci. Dostał ją Jerzy Kowalczyk, dr Ryszard Kowalczyk otrzymał 25 lat więzienia. W wyniku prowadzonych głodówek, protestów społecznych w kraju i za granicą drakońskie kary zmieniono dla obydwu po 25 lat więzienia. Po wielu latach Jerzy Kowalczyk powiedział mi: ,, Gdybym chciał ich zabić zrobił bym to, bo to ode mnie zależało”  Myślę, że nie zrobił tego, by nie stać się mordercą tak jak bandyci z UB. W książce :Represje komunistyczne na Śląsku Opolskim Więźniowie Polityczni PRL W obronie braci Jerzego i Ryszarda Kowalczyków z Opola opisałem historię ich bohaterskiego czynu. Dzisiaj Jerzy jest wolnym człowiekiem. Żyje w swojej pustelni ciesząc się przyrodą. Z Ryszardem Kowalczykiem związany byłem wieloletnią przyjaźnią. Towarzyszyłem mu przy łożu śmierci. Miał do mnie jedną prośbę. „Bogdan ja już z tobą na rejs po mojej Narwi nie popłynę. Przyrzeknij że w ten rejs zabierzesz mojego ukochanego młodszego brata Jerzego. Jest to nasze marzenie z lat młodości, płynąć tą piękną naszą rzeką, bo przy niej się wychowaliśmy”

Daną Ryszardowi obietnicę wypełniłem. Z Opola przewiozłem łódeczkę nad Narew. Zwodowałem ją w Nowym Lubielu i 15 czerwca 2018roku z Jerzym Kowalczykiem prawdziwym Kurpiem wyruszyliśmy w rejs. Towarzyszył nam jego przyjaciel z Opola Eugeniusz Kowalcze. Od tego czasu wszyscy kochamy Narew i będziemy tu wracać, by wspominać bohaterskich braci Kurpiów.

  Bogusław Bardon    

 
 
Ryszard Kowalczyk za nim przyjaciel Bogusław Bardon
 
 
 

Bracia Kowalczykowie za działalność na rzecz niepodległości Polski zastali odznaczeni przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W Gdańsku na murze stoczni mają swoja tablicę, w Opolu w Urzędzie Wojewódzkim jest sala narad Im. Braci Jerzego i Ryszarda Kowalczyków. Jedna z głównych ulic miasta Opola została nazwana ich imieniem.

                                                                                                                              






Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.