Najstarsze dzieje zespołu osadniczego miasta Opatów giną w mrokach historii drugiego tysiąclecia przed Chrystusem wiąże się z osadnictwem na wzgórzu książęcym. Gród składał się z dwóch osad… Zapomniane zostały ślady rzeczywistego fundatora tej świątyni.
Świątynia wybudowana jako kolegiata z wydłużonym prezbiterium duchownych ze zgromadzenia kanonickiego. Jest siedzibą parafii pw. św. Marcina z Tours zajmuje wyjątkowe miejsce wśród zabytków jest najstarszym zabytkiem miasta, kapituła istniała już pod koniec XII po Chr. wzmiankowały najstarsze źródła pisał kanonik opatowski w 1206 po Chr. Kolejny zapis zachwycony wyglądem świątyni sporządził kronikarz Jan Długosz pisząc: „Ściany tak wewnątrz i zewnątrz z pięknego ciosu, a cały zbudowany wspaniale starych sztukmistrzów geniuszem w formie krzyża, przedstawia przebywającemu wzniesioną na pagórku pobożną swą postawę”. Budowla romańska orientowana, prezentuje kilka stylów architektonicznych, zawiera wiele elementów gotyku oraz późniejsze renesansowe i barokowe szczegóły, bazylikowa, trójnawowa, widzimy baniaste dwie wieże w fasadzie. Imponuje rozmiarami, okazałością i piękną sylwetką. Bogaty wystrój kościoła w zabytki jak: obrazy, romańska kropielnica, polichromia religijna i batalistyczna z ornamentyką roślinną. Najcenniejszy krucyfiks z początku XV po Chr., stalle kanonickie, ołtarz główny z sześcioma bocznymi, konfesjonał. W północnej części zasługuje na uwagę XVI wieczna kaplica grobowa z nagrobkami rodziny Szydłowieckich, z trzy poziomowym nagrobkiem Krzysztofa zm. 1532.
Święty Marcin Biskup urodził się ok. 360 po Chr. w Sabarii obecnie Węgry w rodzinie żołnierza rzymskiego. Odbył służbę wojskową, następnie nauki formacji teologicznej, święcenia kapłańskie i biskupie w AD 372 otrzymując Tours czym zapoczątkował w Kościele Zachodnim typ biskupa mnicha. Zmarł 8 listopada 397 r., wspomnienia liturgiczne Świętego Marcina Biskupa przypada 11 listopada.
Stefan M.
Solidarni 2010 o/ Tychy