1 MARCA Przejście szlakiem miejsc kaźni Żołnierzy Wyklętych - relacja
data:02 marca 2018     Redaktor: Redakcja

WARSZAWA PRAGA PÓŁNOC, OBCHODY NARODOWEGO DNIA PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
● (Przejście szlakiem miejsc kaźni Żołnierzy Wyklętych, cz. I)
13.00 - ul. 11 Listopada 68 (Wojskowy Trybunał Wojenny)
13.25 - ul. Strzelecka 8 (Kwatera Główna NKWD w Polsce,  następnie WUBP ) - foto. 2-5
13.45 - ul. Namysłowska 6 (Pomnik ku Czci Pomordowanych w Praskich Więzieniach); inscenizacja -  foto. główne
● (Przejście szlakiem miejsc kaźni Żołnierzy Wyklętych, cz. II)
16.30 - ul. Cyryla i Metodego 4 (dawniej MUBP, + tabliczka ul. Cyryla i Metodego 1) -  foto. 6-8
16.50 - ul. Jagiellońska 38 (Siedziba Trybunału Wojennego Armii Czerwonej)
17.10 - ul. Sierakowskiego 7 (siedziba NKWD, WUBP 1946–1954)
17.30 - ul. Sierakowskiego 9, (inscenizacja historyczna).

 
Warszawska Praga to dzielnica naznaczona licznymi miejscami kaźni Żołnierzy Niezłomnych, polskich patriotów. To przecież tu już we wrześniu 1944 NKWD tworzyło katownie i więzienia. Gdy na lewym brzegu Wisły walczyli jeszcze warszawscy powstańcy, ich koledzy z prawej strony miasta już byli aresztowani przez nowego okupanta.
Jak co roku 1 marca radni dzielnicy pod przewodnictwem burmistrza – Wojciecha Zabłockiego, przedstawiciele organizacji społecznych, rekonstruktorzy i mieszkańcy Warszawy oddali hołd bohaterom. Tym razem praskie obchody Dnia Żołnierzy Wyklętych rozpoczął prezydent Andrzej Duda, który złożył wieniec pod tablicą upamiętniającą areszt śledczy przy ulicy Strzeleckiej 8.
Już tradycyjnie przebieg prawobrzeżnych obchodów wyznaczyły dwa marsze: przedpołudniowy - od Kordegardy przez Strzelecką do Toledo i popołudniowy od Cyryla i Metodego 4 przez Jagiellońską do Sierakowskiego 7.
Te krótkie trasy obejmują bezmiar tragedii i okrucieństwa.
Kordegarda – to niewielki budynek u zbiegu ulic 11 Listopada i Szwedzkiej. Mieściła się tu siedziba tzw. trojki, czyli doraźnego trybunału NKWD. Prowadzono tu przesłuchania osób, które rozstrzeliwano na miejscu lub kierowano do kolejnych aresztów. Ofiarami bywali często ludzie, którzy na pobliskim nasypie kolejowym wyskakiwali z pociągów.
Strzelecka 8 to w latach 1944-1945 główna siedziba NKWD w Polsce, a od jesieni 1945 do 1948 areszt Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. W piwnicach tego budynku, gdzie przetrzymywano więźniów, do dziś znajdują się dramatyczne inskrypcje: „Śmierć naszym wybawieniem”. To świadectwo nieludzkich tortur, jakim poddawano aresztowanych. Tu właśnie prezydent Andrzej Duda złożył kwiaty i spotkał się z kombatantem Witalisem Skorupką.
 
Pomnik przy ulicy Namysłowskiej stanowi pamiątkę ofiar więzienia karno-śledczego tzw. Toledo. Między nowymi blokami stoi jeszcze pień drzewa, które służyło za szubienicę. Ocalało dzięki staraniom byłych więźniów, m.in. Witalisa Skorupki. Ciała zamordowanych na terenie Toledo spoczywają tu pod fundamentami wybudowanych na miejscu cmentarza domów, albo na tzw. „bródnowskiej łączce”.
Popołudniowy marsz rozpoczął się od ul. Cyryla i Metodego 4. Tablica przy wejściu do budynku Centrum Kultury Prawosławnej przypomina, że mieścił się tu areszt UB, gdzie do 1956r. więziono i mordowano polskich patriotów. Marcin Błaszczyński z IPN powiedział w tym miejscu, że trwający przez 10 lat od 1944 r. pierwszy okres kolonizacji sowieckiej miał na celu dokończenie rozpoczętego w czasie wojny wyniszczenia polskich elit. Historyk zaznaczył, że pojęcie „okres stalinowski” to -podobnie jak „hitleryzm” - wyrażenie zastępcze; w istocie była to po prostu kolonizacja.
Kolejne stacje praskich obchodów to dawna siedziba Trybunału Wojennego Armii Czerwonej (ul. Jagiellońska 38) i ul. Sierakowskiego 9 (siedziba NKWD w latach 1944-46, a następnie Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego).
Szkoda, że w tych historycznych miejscach nie spotkamy już tych, którzy zawsze wiernie w nich uczestniczyli: śp. Huberta Kossowskiego i śp.  Edwarda Mizikowskiego. [patrz: galeria archiwalna 2014r.]
 
Iza S.
Redakcja dziękuje za uczestnictwo i nadesłaną relację.
Zdjęcia do artykułu :
Zdjęcia do artykułu :
Zobacz równiez:
Galeria do artykułu :





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.