Krzysztof Karoń: O gender rzeczowo (cz. 1)
data:21 marca 2016     Redaktor: AK

Publikujemy pierwszą część znakomitego tekstu "O gender rzeczowo" autorstwa Krzysztofa Karonia (www.historiasztuki.com.pl). Dalsze części tekstu będziemy publikować na naszym portalu w kolejnych tygodniach!

Spór między zwolennikami i przeciwnikami gender ma charakter ideologiczny – jest sporem systemów wartości i sporem antropologicznym. Nie jest on jednak tylko kwestią indywidualnych poglądów, ale dotyczy zasad życia społecznego i zasad wychowania do tego życia przygotowujących – jest zatem konfliktem nierozwiązywalnym w drodze kompromisu. Nie można bowiem w jednej przestrzeni społecznej realizować dwóch wykluczających się ideologii.

Ten konflikt został już rozstrzygnięty w sensie prawnym i to bez udziału polskiego społeczeństwa. Od 1999 r. „gender mainstreaming” stał się oficjalną polityką kulturową Wspólnoty Europejskiej i Polska przystępując w 2004 r. do tej wspólnoty zobowiązała się do jej wdrażania. Jednak ani świadomość tego stanu prawnego, ani konsekwencji gender nie jest w polskim społeczeństwie powszechna.

Niniejsze opracowanie nie dotyczy ideologicznych celów gender, ponieważ celów formułowanych na poziomie niezdefiniowanych haseł nie można zweryfikować, ale faktycznych podstaw tej ideologii, które już dawno zostały zweryfikowane przez współczesną naukę.

Tylko obiektywna wiedza o faktycznych podstawach ideologii gender może uczynić spór ideologiczny sporem merytorycznym.

Do opracowania dołączone jest tłumaczenie publicystycznego tekstu Melforda Spiro o jego badaniach społeczności kibuców.


ZAŁOŻENIA I CEL IDEOLOGII GENDER


Współczesna ideologia gender jest wynikiem następującego rozumowania:

1. Praprzyczyną wszelkiej niesprawiedliwości społecznej jest nierówność ludzi.

2. Praprzyczyną wszelkich nierówności ludzi jest zróżnicowanie ludzkiego gatunku na płci biologiczne (nierówno obciążone w zadaniu prokreacji).

3. System niesprawiedliwości społecznej opiera się na zróżnicowaniu ról społecznych przypisanych płciom biologicznym, determinujących różne możliwości rozwoju przedstawicieli różnych płci i różny zakres dostępnej im wolności, a zatem umożliwiających różnie definiowany wyzysk.

4. Podstawą systemu wyzysku jest tradycyjna, heteroseksualna rodzina nuklearna ustanowiona na podstawie wspomnianego zróżnicowania płci biologicznej, wyznaczająca kobiecie i mężczyźnie różne role społeczne i narzucająca te role kolejnym pokoleniom w procesie wychowania.

...

Postulat sprawiedliwości społecznej wymaga usunięcia przyczyny niesprawiedliwości, a więc zniesienia nierówności wynikającej ze zróżnicowania płci.

Ponieważ nie można zanegować istnienia zróżnicowania płci biologicznej, teoretycy gender nie twierdzą, że takie różnice nie istnieją, ale że nie determinują one cech osobniczych, ani ról społecznych i związanych z nimi zachowań i że w związku z tym człowiek może i powinien dokonywać świadomego i swobodnego wyboru swojej tożsamości płciowej, niezależnie od swojej płci biologicznej.

Tak więc podstawowym założeniem umożliwiającym realizację ideologicznych celów gender jest to, że płeć biologiczna nie determinuje predyspozycji do wypełniania ról społecznych, ale role te są wynikiem konwencji narzuconej człowiekowi przez system w procesie wychowania.

Podkreślam – nie jest to uzasadnienie ideologii gender (bo tym jest ideologiczny cel sprawiedliwości społecznej), ale założenie w ogóle umożliwiające jej realizację.

Współczesna ideologia gender jest wynikiem połączenia (mającego znacznie starszą tradycję) skrajnego egalitaryzmu i teorii krytycznej i ma swoje uzasadnienie naukowe na gruncie współczesnej psychologii i filozofii.

HISTORIA IDEOLOGII GENDER

Historia gender ma trzy wyraźnie odrębne etapy związane z historią lewicowego feminizmu.

Etap pierwszy wyznacza napisana w oparciu o badania amerykańskiego antropologa ewolucjonistycznego Lewisa Morgana praca Fryderyka Engelsa pt. "Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa". Opublikowana w 1884 r., a legalnie wydana po rosyjsku w 1895 r. książka przedstawia monogamiczną rodzinę jako narzędzie patriarchalnego systemu umożliwiającemu mężczyźnie ekonomiczną eksploatację kobiety i dzieci i znacznie silniej oddziaływała na wyobraźnię młodego pokolenia niż (wymagający ekonomicznej wiedzy) marksowski „Kapitał”, a szczególnie na młodzież żydowską żyjącą w środkowoeuropejskich sztetlach czy w izolowanych dzielnicach wielkich miast (np. Warszawy) i krępowaną przez rygorystyczną obyczajowość religijną. To spowodowało popularność idei socjalistycznej i wychowania równościowego wśród żydowskich emigrantów przybywających do Palestyny  w pierwszej dekadzie XX wieku (tzw. druga alija). Ta egalitarystyczna ideologia była podstawą największego eksperymentu społecznego prowadzonego w palestyńskich (potem izraelskich) kibucach, o którym będzie mowa w dalszej części.

Początek drugiego etapu wyznacza wydana w 1949 r. książka francuskiej egzystencjalistki i marksistki Simone de Beauvoir (1908-1986) pt. "Druga płeć" i zawarte w niej sformułowanie "Nie rodzimy się kobietami - kobietami się stajemy", wręcz proroczo wyprzedzającego przemiany w naukach humanistycznych i społecznych, jakie spowodował tzw. zwrot lingwistyczny i behawioryzm (o tym dalej).

Etap trzeci rozpoczął się w połowie lat 70-tych XX wieku, gdy istniejące już womens studiem przekształcono w gender studiem i związany jest z tzw. „marszem przez instytucje”, obejmującym instytucjonalizację ideologii gender jako dyscypliny akademickiej oraz jej wprowadzenie jej do systemu prawnego cywilizowanego świata. Jego sztandarową postacią stała się amerykańska lingwistka Judith Butler.

Autor: Krzysztof Karoń (www.historiasztuki.com.pl)







Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.