[…] to są wiersze okupione często ostracyzmem środowiskowym, wiersze pisane nie z potrzeby uzyskania świadectwa politycznej poprawności, ale z potrzeby dania świadectwa: świadectwa rzeczywistości, rzeczywistości trudnej, bolesnej, nie lukrowanej.

W owej potrzebie spotkali się poeci różnych pokoleń – od Leszka Elektorowicza, rówieśnika i przyjaciela Herberta, po młodszego o ponad pół wieku Przemysława Dakowicza. Poeci najbardziej uznani oraz mniej znani. Można by na pewno ułożyć antologię poezji „smoleńskiej” wielokrotnie obszerniejszą – bo autorów piszących z podobnej, obudzonej tragedią 10 kwietnia potrzeby jest w Polsce nie 50, ale setki. I nie piszą dla siebie, ale piszą, bo sprawa, której służą, obchodzi tysiące, setki tysięcy.

Ich wiersze prowadzą nas przez pustynię. Można na niej zabłądzić, stracić orientację. Wtedy właśnie z pomocą przychodzą te słowa, które z rdzenia polskiej tradycji wydobywa w swoim wstrząsającym wierszu Wojciech Wencel: „Jeszcze Polska nie zginęła póki my giniemy”. Kiedy słyszymy jazgot zagłuszarek sumienia, pomaga „Odpowiedź” Krzysztofa Koehlera – który na pogrzebie Pary Prezydenckiej w Krakowie widział, przez chwilę, naród, jak wznosił flagi – i mógł rzucić wówczas gorzko-dumne: „W Polsce jesteśmy znów”. […] Marcin Wolski, w swojej poezji, przywołującej najlepsze wzory Mariana Hemara, odnawia naszą nadzieję, ufundowaną w polskiej tradycji i polskiej kulturze: „Choć o Małym Rycerzu dumka pękła jak hejnał, / będzie dalej historii toczył kamień się młyński. / A w kronikach, wspomnieniach, pamiętnikach, legendach / sen o Polsce odważnej, będzie snem o Kaczyńskim”.

W tych i w innych tu pomieszczonych wierszach jest obraz rzeczywistości, jest próba zrozumienia sensu ofiary, próba zmierzenia się z tragedią – próba ponawiana przecież we wszystkich pokoleniach budujących ludzką kulturę. Jest też przestroga przed zniechęceniem, jest nadzieja. Jest tutaj ukryte posłannictwo każdej prawdziwej poezji: pomoc w drodze przez pustynię, która jest wokół nas i w nas samych. Do tego właśnie służy ta poezja. […]