Zdawałoby się, że Państwowa Komisja Wyborcza nie może serwować społeczeństwu niespodzianek, po nieprzyjemnych doświadczeniach z ostatnich wyborów samorządowych, a jednak... 9 marca br. PKW opublikowała wytyczne dla obwodowych komisji wyborczych regulujące zadania i tryb przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2015 r. Lektura Wytycznych nie pozostawia złudzeń, doświadczenia z ostatnich wyborów samorządowych są lekceważone. Regulacje Wytycznych zostały sformułowane w dwóch wariantach: pierwszy wariant dotyczy przypadku, gdy PKW podejmie decyzję o zastosowaniu systemu informatycznego do sporządzania i przekazywania protokołów przez obwodowe komisje wyborcze do komisji nadrzędnej oraz drugi wariant, gdy PKW nie podejmie takiej decyzji. Mamy sytuację ponownie grożącą poważnymi perturbacjami, ponieważ na dwa miesiące przed wyborami nie może to być niewiadoma. To prowadzi kolejny raz do chaosu w pracach obwodowych komisji wyborczych i podważania wiarygodności wyborów.
Tak mocny zarzut uzasadniają następujące przyczyny: w sytuacji planowanego wdrożenia nowych rozwiązań technologicznych, co najmniej na kilka miesięcy przed wyborami PKW powinna opublikować i udostępnić kandydatom na członków i mężów zaufania obwodowych komisji wyborczych, wytyczne możliwie czytelne, a nie zbiory wytycznych, których wykonanie jest uwarunkowane przyszłymi decyzjami PKW;przed wydaniem Wytycznych powinna być podjęta decyzja w sprawie systemu informatycznego, a uprzednio powinny zostać przeprowadzone testy z udziałem, co najmniej grupy praktyków tj. osób z doświadczeniem prac w komisjach obwodowych w gminach wiejskich i miejskich (należy założyć, że testy wewnętrzne i weryfikacja przez PKW odpowiedniego wyposażenia technicznego posiadanego przez wójtów już nastąpiła);powinna być opublikowana szczegółowa instrukcja dla użytkowników systemu – członków obwodowych komisji wyborczych, a w tym szczegółowe i odpowiednie procedury bezpieczeństwa dostępu i przekazywania danych. Do celów szkoleniowych powinien, być także udostępniony system informatyczny w wersji demonstracyjnej; istnieją poważne przesłanki m.in. wynikające z Wytycznych by twierdzić, że przygotowany przez PKW system informatyczny nie spełnia wymogów określonych w przepisach ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa sporządzania i przekazywania dokumentów elektronicznych.
Brak decyzji PKW o stosowanym systemie, brak dokumentacji systemu dla użytkowników tj. członków komisji obwodowych, a także brak wersji demonstracyjnej (testowej) systemu, w praktyce uniemożliwia właściwe przygotowanie osób do prac w obwodowych komisjach wyborczych.
PKW przewidując zarzut o braku właściwej dokumentacji i szkoleń, wprowadza obowiązek udziału informatyków w pracach komisji obwodowych, tym samym rozszerzając krąg osób, które w sposób uprawniony przepisami Kodeksu wyborczego mogą przebywać w lokalu wyborczym po jego zamknięciu. Po zamknięciu lokalu wyborczego poza członkami komisji wyborczej mogą przebywać mężowie zaufania i obserwatorzy międzynarodowi i z zasady mogą tylko obserwować prace obwodowej komisji wyborczej (z wyjątkiem a mężów zaufania, którzy mają prawo wnoszenia uwag do protokołu). PKW narusza tę zasadę nie tylko dopuszczając inne osoby do obserwacji czynności wykonywanych przez członków komisji obwodowych, ale także zobowiązując je do wykonywania czynności związanych ze sporządzeniem protokołu z głosowania. Ponadto, PKW ogranicza prawa członków obwodowych komisji wyborczych wynikające z Kodeksu Wyborczego do wykonywania niektórych czynności związanych ze sporządzaniem protokołu z głosowania, ponieważ wyklucza możliwość wprowadzania danych do systemu informatycznego przez członka komisji wyborczej ( pkt. 69. 1 Wytycznych). Te inne osoby, warto podkreślić - uprawnione tylko na mocy Wytycznych to osoby wchodzące w skład bliżej nieokreślonej „obsługi informatycznej w siedzibie obwodowej komisji wyborczej”. W praktyce każdy mógłby wejść do lokalu wyborczego, ponieważ nie przewidziano upoważnień, autoryzacji, warunków zatrudnienia tych osób itp.
Czy jest to tylko niefrasobliwość PKW? Czy społeczeństwo nadal ma uczestniczyć w eksperymentach PKW?
Czy PKW zna standardy wdrożenia technologii informatycznej, w szczególności przeznaczonej dla użytkownika masowego (wdrożenia obejmującego, co najmniej kilkadziesiąt tysięcy osób na jeden termin) i zdaje sobie sprawę z konsekwencji dla kraju, nieodpowiedniego przygotowania wdrożenia?
Powraca, zatem pytanie mocno akcentowane po ostatnich wyborach, a mianowicie czy PKW ma dostateczne kompetencje do wdrożenia systemu informatycznego gwarantującego bezpieczeństwo procesu wyborczego?
Uwagi i pytania są nadal aktualne pomimo dzisiejszej deklaracji przewodniczącego PKW o wycofaniu się z planu stosowania systemu informatycznego w najbliższych wyborach prezydenckich.
Ponadto, skoro PKW przyjmuje interpretację Kodeksu wyborczego zakładającą otwarty katalog osób, które mogą przebywać na terenie lokalu wyborczego, to powinna dopuścić, jako obserwatorów prac obwodowych i pozostałych komisji wyborczych, co najmniej reprezentantów pozarządowych organizacji społecznych.
Za: salon24.pl
rkw;i
