"Krzyż stał się nam bramą"
Pod tym wymownym tytułem, zaczerpniętym z wiersza Cypriana Kamila Norwida "Krzyż i dziecko", 31 marca w Dolnym Kościele bazyliki św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu otwarto wystawę rzeźb, obrazów, medali i innych form artystycznych autorstwa kilkudziesięciu znanych warszawskich artystów. Powstałe z potrzeby serca ? jak sami mówią - dzieła są poświęcone tematyce religijnej i patriotycznej, są także próbą artystycznego zmierzenia się z narodową tragedią nad Smoleńskiem, w jej drugą rocznicę.
Jest to wystawa wyjątkowa. Skrzyknęli się w błyskawicznym tempie ? przede wszystkim artyści skupieni wokół kościoła środowisk twórczych p.w. świętychAndrzeja Apostołai Brata Albertaprzy Placu Teatralnym. Ich prac nikt nie zamawiał, ministerstwo kultury nie wsparło finansowo projektu, a ekspozycja w gościnnych progach kościoła św. Krzyża stała się możliwa dzięki prywatnej inicjatywie jednej osoby. Artyści sami przy niej pracowali, zwozili swoje dzieła, pokryli wszelkie koszty. Mówią, że sztuką nikt się dziś nie interesuje, że znajduje się w poniewierce, artyści nie mogą się doprosić o stypendia czy granty. Mimo to, jak widać, nie tracą ducha ani inicjatywy.
Ta wystawa zdaje się potwierdzać, że po 10 kwietnia 2010 roku dla artystów, krzyż jest obecny niemal wszędzie ? krzyżem są rozpostarte w radosnej zabawie ręce dzieciątka na kolanach matki (rzeźba Franciszka Masiaka z czasów okupacji), tworzą go dwa miniaturowe samoloty w brązie, (rzeźba "Gibraltar-Smoleńsk" Jerzego Tepera),jest widoczny w biało- czerwonej szachownicy, której fragmenty wirują w czarnej przestrzeni wraz z fragmentami samolotu na dramatycznym obrazie Tadeusza Serafina, tragiczne skojarzenia budzi wbity w drzewo "Krzyż"Anny Mizak.
Na wystawie odnajdujemy przejmujący "Portret trumienny" ś.p. prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Jego twarz wyłania z zadrukowanej powierzchni, gdy się nań spojrzy z pewnej odległości. Z bliska widać tekst przemówienia, które miał on wygłosić w Katyniu, podczas obchodów 70 rocznicy zbrodni ludobójstwa na polskich oficerach.
Inne prace nawiązują do tematyki pasyjnej ? np."Głowa Chrystusa", autorstwa Jerzego Nowickiego, gipsowy model rzeźby, która przez pewien czas spoczywała na grobie Jana Pawła II w podziemiach Bazyliki św. Piotra, obecnie przeniesiona jest do polskiego kościoła p.w. św. Stanisława B.M. w Rzymie.
Wzrok zatrzymuje się także na niewielkim obrazie Henryki Jędrzejewskiej, aktorki, a zarazem malarki i poetki, przedstawiającym Chrystusa na krzyżu. Został on wykonany według krzyża wyrytego na drzwiach celi nr 21 w obozie koncentracyjnym Auschwitz przez architekta Stefana Jasieńskiego zmarłego w tym obozie 1 stycznia 1945 roku.
Mottem wystawy ma być napis na cokole pomnika Piotra Skargi, którego odsłonięcie w Warszawie planowano przed II wojną światową: "Odpuszczaj jeden drugiemu a daruj krzywdy swoje ojczyźnie aby dla niezgody waszej nie zginęła".
Na uwagę zasługuję także wiele innych, nie wymienionych tutaj prac o tematyce religijnej i patriotycznej. Podziękowania za tę interesującą i tak bardzo aktualną wystawę kierujemy do jej kuratorki, pani Hanny Koreckiej i do wszystkich artystów, którzy z takim oddaniem przy niej pracowali.
Ta praca jeszcze trwa: twórcy nadal będą jej (i nam) poświęcali swój czas, gdyż w godzinach otwarcia:
codziennie od godz. 16 do 19:30; (od 8 do 10 kwietnia włącznie w godz. 10-14:30; 16:30-20:15)
będą na zmianę dyżurowali na wystawie i oprowadzali po niej gości. Wystawę "Krzyż stał się nam bramą" będzie można oglądać w bazylice św. Krzyża do końca kwietnia, potem zostanie zapewne przeniesiona na Pragę; dlatego sami twórcy nazywają siebie artystami "w marszu". Gorąco zachęcamy do odwiedzenia tej ekspozycji. Dobrą okazją mogą być najbliższe dni świąt Wielkanocy oraz 10 kwietnia ? uroczyste obchody drugiej rocznicy tragedii smoleńskiej.
Foto i tekst mb
Zaproszenie na otwarcie wystawy
Jerzy Teper "Gibraltar - Smoleńsk"
Jerzego Tepera "Gibraltar-Smoleńsk" i "Ziemia bez powrotu" oraz Ryszarda Stryjeckiego "Portret trumienny"
Ryszard Stryjecki "Portret trumienny"
Henryka Jedrzejewska "Chrystus na Krzyżu"
Larysa Jaremska "Ciasna Ostra Brama"
Marek Dzienkiewicz "Kaplica"
Obraz Tadeusza Serafina
Jerzy Nowicki - część pomnika bł. Jana Pawła II, który miał stanąć w Wilnie
Hanna Korecka "Rana"
Franciszek Masiak "Będziesz ukrzyżowany"
Franciszek Masiak "Madonna prosząca"
Jerzy Nowicki "Głowa Chrystusa"
Jerzy Nowicki - Medal
Jerzy Nowicki - popiersie ś.p. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, ofiarowane przez artystę Jego bratu, ma stanąć w czerwcu w Wołominie
Anna Janiszewska "Św. Jan Nepomucen"
Franciszek Masiak - Projekt podstawy niezrealizowanego pomnika ks. Piotra Skargi