Święto zostało ustanowione z inicjatywy biskupów polskich po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Związane jest z ważnymi wydarzeniami dla historii Polski: obrona Częstochowy przed Szwedami w 1655 r., śluby Jana Kazimierza powierzające los Polski opiece Matki Bożej, a także uchwalenie Konstytucji 3 maja.
Święto wyraża wiarę narodu w szczególną opiekę Bożą, jakiej Polacy doświadczali i doświadczają za pośrednictwem Maryi. Jej kult jako Królowej Polski jest bardzo stary. Przykładem może być "Bogurodzica", najstarsza polska pieśń religijna, która przez wieki pełniła rolę narodowego hymnu.
Wezwanie "Królowo Polski" zostało na stałe wpisane do litanii loretańskiej w 1908 r., kiedy zezwolił na to papież Pius X. W tym samym roku ustanowił on też święto Królowej Polski dla diecezji lwowskiej.