Jak oceniasz obecny program nauczania historii?

Podstawy programowe obowiązujące od 1999 r. są ujęte w bardzo ogólne hasła, dlatego nie ma jednego obowiązującego kanonu treści nauczania. Od autorów podręczników i programów zależało, jakie fakty, wydarzenia i postacie poznają uczniowie. Niektórzy twórcy programów nie trzymali się chronologii. Z treści nauczania zrobili taki miszmasz. Ale z czasem nauczyciele wybierali podręczniki z chronologicznym, porządnym wykładem dziejów Polski.

To wszystko dotyczy szkoły podstawowej. Nie znam bliżej programów gimnazjum i liceum. Podstawy programowe reformy Hall dokładniej ujmują treści nauczania. Są rozpisane na konkretne, ściśle określone fakty z dziejów, które musi znać uczeń. To jest plus tej reformy. Nowych podręczników jeszcze nie znam.

Czy programy do historii promują postawy patriotyczne?

W podstawach programowych (starych i nowych) i w obecnych podręcznikach jest mało przykładów patriotycznych postaw bohaterów historycznych. Całkowicie wyrugowano wychowawczy aspekt przekazu historycznego. Główny nacisk położono na dzieje kultury, dzieje cywilizacji. W szkole podstawowej do minimum ograniczono informacje o bitwach i wodzach. Np. brak informacji o wojnach Greków z Persami, bitwie pod Maratonem, bitwach z Niemcami w czasach piastowskich.

Czy dużo miejsca poświęca się na historię najnowszą?

Z powodu ograniczenia godzin nauczania historii w szkole podstawowej do 4 godzin w całym cyklu, o historii najnowszej mówi się na lekcjach w maju i w czerwcu w klasie VI. Z wielkim trudem udaje mi się zrealizować tematy dotyczące lat 1945 ? 1990. Niestety, w czerwcu nie ma szans na utrwalenie tego materiału. A szkoda, bo dzieci bardzo chętnie słuchają o PRL ?u, zwłaszcza jeśli nauczyciel sam pamięta te czasy.

Czy dzieci w ogóle są zainteresowane historią?

Większość dzieci klas IV ? VI jest zainteresowana. Jednak dzieci mające problemy z rozumieniem tekstów podręcznikowych, łatwo się zniechęcają. Dlatego przekaz słowny (sugestywny i barwny, poparty przykładami) jest kluczowy dla nauczania historii w klasach IV ? VI.

Czy dzieci rozmawiają o przeszłości w swoich domach?

Ok. 30 % dzieci posiada jakąś wiedzę historyczną wyniesioną z domu. Kiedy pada pytanie o wojenne dzieje dziadków czy pradziadków, część dzieci (ok. 20 %), posiada jakieś szczątkowe informacje na ten temat. Zachęcone przez nauczyciela, zdobywają u rodziców czy krewnych dodatkową wiedzę na temat konkretnych faktów i wówczas są w stanie napisać nawet spójną relację. Można więc powiedzieć, że w rodzinach dotkniętych przez wojnę przekaz międzypokoleniowy funkcjonuje.

Jakie poleciłabyś książki o historii dla dzieci i młodzieży?

Popularnonaukowe:

S. Marciniak "Historia Polski dla Piotrka"

J. Wieliczka?Szarek, J. Szarek "Kocham Polskę. Historia Polski dla dzieci"

"Encyklopedia szkolna. Historia Polski" autorzy: Banaszak, Biber, Leszczyński, wydawnictwo Podsiedlik ? Raniowski i spółka

"Poczet władców Polski"autorzy: Biber, Leszczyński, wydawnictwo Podsiedlik ? Raniowski i spółka

"Sławni Polacy. Wodzowie i żołnierze" wydawnictwo Podsiedlik ? Raniowski i spółka.

Dla młodzieży:

A. Dziurak, M. Gałęzewski, Ł. Kamiński, F. Musiał "Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918 ? 1989", wyd. IPN

Dziękuję za rozmowę.