27 stycznia 2012 r. (piątek) na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau odbędą się główne uroczystości poświęcone 67. rocznicy wyzwolenia więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego. Należy także dodać, iż w roku 2012 przypada 70. rocznica rozpoczęcia zagłady Żydów w komorach gazowych Birkenau.
Na wstępie chciałbym nakreślić, iż głównymi obozami zespołu były:
Obecnie historycy, za wyczerpującymi badaniami polskiego historyka dr Franciszka Pipera, oceniają, że ogółem do obozu trafiło co najmniej 1,3 miliona osób. Do momentu wyzwolenia terenów obozowych przez żołnierzy Armii Czerwonej, niemieccy naziści zamordowali w byłym niemieckim obozie Auschwitz-Birkenau ok. 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, radzieckich jeńców wojennych oraz ludzi innych narodowości. Warto dodać, iż Niemcy zarejestrowali w obozie tylko około 400 tys. osób (195 tys. nie-Żydów i około 205 tys. Żydów).
W czasie istnienia obozu około 700 więźniów podjęło próbę ucieczki, z czego około 300 ? udanej. Spośród wielu spektakularnych ucieczek, jak na przykład wyjechanie Kazimierza Piechowskiego z dwoma innymi więźniami w oficerskich mundurach SS wozem komendanta przez podniesiony szlaban, istotne znaczenie dla przekazania wiarygodnej informacji o obozach miała ucieczka rotmistrza Witolda Pileckiego - autora pierwszych na świecie raportów o Holokauście, tzw. "Raportów Pileckiego". Witold Pilecki był jednym z założycieli polskiego ruchu oporu w byłym obozie. Nazywany był także "ochotnikiem do Oświęcimia", gdyż celowo dał się ująć w czasie łapanki w Warszawie we wrześniu 1940 r., aby w ten sposób dostać się do KL Auschwitz i poinformować przełożonych o warunkach panujących w obozie oraz założyć tam tajną podziemną organizację. Największym znawcą w tym temacie jest polski historyk ? dr Adam Cyra - autor kilkunastu książek i wielu artykułów, poświęconych historii KL Auschwitz, min. osobie wielkiego bohatera, jakim był Witold Pilecki - zamordowany strzałem w tył głowy 25 maja 1948 roku w Warszawie.
Po przeprowadzeniu latem i jesienią 1941 r. prób zabijania gazem Cyklon B (w dniach 3-5 września 1941 r. zabito w ten sposób około 600 radzieckich jeńców wojennych i około 250 chorych Polaków) zaadaptowano na komorę gazową kostnicę przy krematorium I w obozie macierzystym. W pomieszczeniu tym można było jednorazowo zabić kilkaset osób. Następnie w 1942 r. ten istniejący już największy obóz koncentracyjny stał się jednocześnie ośrodkiem natychmiastowej zagłady na masową skalę. W pierwszym okresie Niemcy zaadaptowali dla tego celu dwa wiejskie domki (tzw. biały i czerwony domek), następnie zbudowali i uruchomili cztery duże zespoły komór gazowych i krematoriów (według więźniów zatrudnionych przy spalaniu przepustowość dobowa czterech krematoriów w Birkenau wynosiła około 8 tys.). Planowano jeszcze budowę krematorium nr VI o nowej konstrukcji, lecz jego budowy już nie zdążono podjąć.
W uroczystościach rocznicowych wezmą udział byli więźniowie obozu, a także przedstawiciele władz państwowych, korpusu dyplomatycznego, duchowni różnych wyznań, społeczność i władze regionalne i lokalne, zaproszeni goście, a także wszyscy chcący wziąć w nich udział.
Należy zaznaczyć, iż jak co roku w tegorocznych uroczystościach weźmie również udział Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem, prowadzące działalność oświatowo ? popularyzatorską, którego celem jest opieka nad byłymi więźniami KL Auschwitz-Birkenau i innych hitlerowskich obozów koncentracyjnych, a także utrwalanie w społeczeństwie, przede wszystkim wśród młodzieży, wiedzy i pamięci o tym obozie i innych miejscach pamięci narodowej.
Program tegorocznych uroczystości - piątek, 27 stycznia 2012r.:
Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc siedzących w Oświęcimskim Centrum Kultury, osoby pragnące wziąć udział w tej części uroczystości proszone są o kontakt z Muzeum pod numerem telefonu 48 33 844 81 01 / 81 86.
Piotr Świerczyński
