Wygnańcy stanu wojennego

Na zarządzenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych już w styczniu 1982 roku rozpoczęto akcję wydalania z kraju działaczy Solidarności. W tym czasie dotyczyło to internowanych, którym proponowano wyjazd z kraju.Z czasem akcja objęła także byłych internowanych, byłych więźniów politycznych oraz (dla celów propagandowych) byłych kryminalistów. Ostatecznie, jak podaje Dariusz Stola, w latach 1982-1989 wydalono w ten sposób 2200 internowanych i byłych internowanych, 4000 członków ich rodzin, 815 byłych więźniów politycznych (określanych jako członkowie opozycji) i 1215 członków ich rodzin. W sumie daje to grupę zesłańców politycznych liczącą 8230 osób. Do tej grupy dodano 410 kryminalistów i 510 członków ich rodzin, czyli 920 osób. Oczywiście w obu grupach musiała być pewna, nieznana mi liczba tajnych współpracowników ubecji.
Wykonana w ten sposób akcja była w istocie działaniem przestępczym, jedną z licznych zbrodni reżimu przeciwko narodowi polskiemu. Chodziło o zlikwidowanie najgroźniejszej w ówczesnej ocenie ubecji grupy wrogów reżimu przez usunięcie jej na stałe z granic Polski. Nazywa się to obecnie "pozasądową banicją". Rozproszeni w ten sposób po całym świecie działacze Solidarności zostali potem nazwani "Wygnańcami Solidarności", której to nazwy używam, jako obecnie już tradycyjnej. Zesłańcy polityczni zostali celowo rozproszeni w milionowej rzeszy polskiej emigracji ekonomicznej, tzw. "uciekinierów", która zalała wtedy świat. Roztopienie się w tej masie było o tyle łatwiejsze, że znaleźli się w niej też autentyczni działacze Solidarności, którzy wyjechali byli przed 13 Grudnia. Nie wiem na razie, ponieważ jeszcze nie czytałem książki Teresy Kaczorowskiej "Dwunastu na trzynastego", na ile autorka podkreśliła te sprawy w swojej pracy. W każdym razie jest to książka, która dotyka tego bolesnego i zapomnianego problemu. Z tej racji warto się nią zainteresować. Autorka wystąpiła już w TV TRWAM i ma zamiar ukazać się w programie historycznym telewizji reżimowej dokładnie w 30 rocznicę stanu wojennego, 13 grudnia tego roku. Książka ma podtytuł "Emigranci stanu wojennego".
Piotr Wiesław Jakubiak
Źródło: http://wielka-solidarnosc.pl/?p=2920

Jacek Kaczmarski - Nasza klasa
Materiał filmowy Nr 1

Od redakcji

Poniżej kilka szczegółów nt książki. Jej fragmenty mozna przeczytać w formacie .pdf na stronach internetowych np tu: http://www.zlmaz.pl/img/ksiazki/4_Dwunastu_na_Trzynastego.pdf

Teresa Kaczorowska
Dwunastu na Trzynastego
Wydawca ZLM

Poniżej: Ze wstępu autorki do książki "Dwunastu na trzynastego"

OD AUTORA

Książka ta jest wynikiem moich spotkań z rodakami, którzy stali się emigrantami przez wprowadzenie w Polsce, 13 grudnia 1981 roku, stanu wojennego. Wybrałam dwunastu z licznej - niektórzy badacze oceniają, że dwumilionowej emigracji solidarnościowej - aby na przykładzie dwunastu losów uświadomić jak stan wojenny, ogłoszony w kraju środkowej Europy pod koniec XX wieku i trwający niemal dwa lata, przyczynił się do pozbawienia setek tysięcy Polaków nadziei i ojczyzny. Doprowadził do rozbicia ich rodzin, utraty przyjaciół, domów, czy profesji. Spowodował poniewierkę po całym świecie bezdomnych polskich patriotów, czasami nawet ich wykorzenienie, choć większość z nich do dziś jest wrażliwa na polskie sprawy. Całe szczęście, że wielu wygnańców poradziło sobie w życiu na obczyźnie. Za to Polska straciła rzeszę zdolnych i cennych, wykształconych i operatywnych obywateli, którzy dziś pracują na imię oraz sukces innych krajów globu.

Z większością moich dwunastu bohaterów spotkałam się w nowym miejscu osiedlenia. Znalazłam ich na obydwu półkulach, w siedmiu państwach: Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Francji, Belgii, Włoszech, Szwajcarii i na Węgrzech. Na podstawie rozmów z nimi powstało dwanaście dokumentalnych reportaży. Pokazują one typowych, ale i wyjątkowych emigrantów stanu wojennego - bohaterów tamtego niezwykle dramatycznego czasu. Przybliżają zarówno aktywnych działaczy NSZZ "Solidarność", jak i osoby, które stan wojenny zastał w innych krajach i postanowiły już do swojej ojczyzny nad Wisłą nie powrócić. Są wśród nich intelektualiści, naukowcy i biznesmeni, którym stan wojenny pokrzyżował plany, wygnał z Polski, skomplikował rozwój i przeważnie uniemożliwił pełną karierę poza krajem. Są artyści, którzy z mozołem i od nowa musieli w obcych państwach budować swoje twórcze warsztaty i kontakty. Są też aktywni bojownicy o wolną Polskę, głównie robotnicy ? i to oni zapłacili najwyższą cenę za walkę o Niepodległą. Moje badania w Instytucie Pamięci Narodowej, które uzupełniają opowieści niektórych bohaterów tej książki, ideologicznych, oddanych działaczy NSZZ "Solidarność" - pokazują okrucieństwo wobec nich aparatu przemocy PRL, mało znane mechanizmy funkcjonowania państwa totalitarnego, ujawniają oblicze Polski Ludowej jako kraju walczącego z własnym narodem.

Publikacja Dwunastu na trzynastego jest moją autorską propozycją na przypomnienie Polakom, szczególnie młodym, ogłoszonego trzydzieści lat temu przez władze PRL stanu wojennego i jego skutków. Jest to obecnie bardzo ważne. Stan wojenny z 13 grudnia 1981 roku nie został bowiem do dziś rozliczony, a nawet oficjalnie niepotępiony. Odpowiedzialnych za jego wprowadzenie nie tylko nie osądzono i nie ukarano, ale w ostatnich latach stają się oni wręcz bohaterami i ludźmi honoru? Natomiast zasłużeni w walce z reżimem komunistycznym o wolną Polskę są wymazywani z szerszej świadomości narodowej, niedoceniani, często wegetują w nędzy, albo ? jak w przypadku emigrantów stanu wojennego ? całkowicie skazywani na wydalenie i zapomnienie.

Mam nadzieję, że książka ta ? a praca nad nią trwała długo, bo aż osiem lat, gdyż nie otrzymałam żadnego stypendium, więc pisałam ją trochę przy okazji, obok moich innych prac, badań i wyjazdów - zyska przychylność Czytelników. Sądzę też, że będzie doskonałym uzupełnieniem głębszych badań naukowych i dyskursu nad najnowszą historią Polski. Problematyka polskiej emigracji stanu wojennego jest bowiem niezmiernie interesująca, ale do tej pory mało przebadana. Mimo iż była skutkiem kolejnego zrywu niepodległościowego narodu i wpisuje się w długą tradycję polskich emigracji. Całe szczęście, że finał walki z komunizmem zakończył się sukcesem, choć w ocenie większości bohaterów tej książki ? sukcesem jeszcze niepełnym.
Dziękuję wszystkim, którzy pomogli mi w wydaniu tej publikacji.

Teresa Kaczorowska
15 października 2011

W Radio Wnet rozmowa z Teresą Kaczorowską na temat Jej pracy nad książką:
http://www.radiownet.pl/#/publikacje/wygnancy-grudnia-81-teresa-kaczorowska