Czy urzędy pracy w Polsce promują zatrudnianie obcokrajowców?

We wszystkich wysoko rozwiniętych krajach świata, fundamentalnymi zadaniami urzędów pracy, dla których zostały one powołane, są działania mające na celu zarówno zmniejszenie rodzimego bezrobocia, jak i ochronę wewnętrznego rynku pracy przed niekontrolowanym napływem pracowników zagranicznych. Urzędy te bezpłatnie publikują oferty pracy pracodawców, w celu ułatwienia znalezienia zatrudnienia przede wszystkim własnym obywatelom poszukującym pracę. Wygląda jednak na to, że w Polsce w urzędach pracy, zamieszczane są oferty, które rezerwowane są wyłącznie dla obcokrajowców, chcących uzyskać zezwolenie na pracę w naszym kraju.

Na stronach internetowych Urzędu Pracy m. st. Warszawy, około połowa publikowanych tam ofert pracy nie informuje o nazwie pracodawcy oraz nie podaje danych kontaktowych pracodawcy. Oferty te zawierają klauzulę mówiącą, że dane te dostępne są u pośrednika pracy w Urzędzie Pracy m. st. Warszawy. Zazwyczaj oferty zawierające tą klauzulę, stawiają jako wymaganie, konieczność znajomości zarówno różnych egzotycznych dla nas języków wschodnich, jak również języków naszych bezpośrednich sąsiadów zza wschodniej granicy. Uzyskanie informacji w Urzędzie Pracy na temat nazwy pracodawcy, jak i otrzymanie skierowania do pracy na tego rodzaju oferty, nie jest jednak sprawą prostą. Niekiedy, aby uzyskać te informacje i otrzymać skierowanie do pracy, konieczne jest umówienie się na spotkanie z wicedyrektorem Urzędu Pracy i użycie mocnych argumentów. Wynikać to może z bardzo dużego prawdopodobieństwa, że publikowanie tego typu ofert pracy w urzędach pracy, związane jest z procedurą uzyskania zezwolenia na pracę dla obcokrajowców, z czego doskonale zdają sobie sprawę pracownicy urzędów pracy. Aby uzyskać zgodę Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego na zatrudnienie obcokrajowca, oferta wolnego stanowiska pracy musi być zamieszczona w Urzędzie Pracy przez 30 dni i jeżeli w tym okresie nie znajdzie się odpowiedni kandydat na oferowane stanowisko, to Urząd Pracy stwierdza, że nie może znaleźć wsród bezrobotnych osoby spełniającej określone wymogi, co z kolei daje podstawę do wydania zgody na zatrudnienie cudzoziemca.

W Urzędzie Pracy m. st. Warszawy ukazały się pod numerami StPr/10/0876, StPr/11/4755 oraz StPr/11/5452 lakoniczne oferty pracy w sektorze finansowym z wynagrodzeniem od 3.800 do 8.000 zł. miesięcznie. Oferty te posiadały zastrzeżenia, że informacje o pracodawcy dostępne są tylko w Urzędzie Pracy. Wymienione oferty wymagały biegłej znajomości języków naszych sąsiadów zza wschodniej granicy. Po trudnych rozmowach z pracownikami Urzędu Pracy uzyskano informacje, że pracodawcą wymienionych wyżej ofert jest Citi International Plc, Bank Handlowy oraz Citi International, a więc banki, które należą do grupy Citi Handlowy. Wskazaną w Urzędzie Pracy osobą do kontaktu nie był jednak pracownik działu kadr banku Citi Handlowy, lecz pani Anna Wojszkun z firmy VIP-Service. Ponadto, kontaktując się telefonicznie z działem kadr wymienionego banku można było otrzymywać informację, że nic nie jest wiadome o prowadzonej rekrutacji. Wspólną cechą przedstawionych wyżej ofert pracy było to, że żadna z nich nie ukazała się na oficjalnej stronie internetowej Citibanku pomiędzy innymi ofertami pracy, oraz fakt, że we wszystkich tych ofertach wymagana była znajomość języka rosyjskiego, rosyjskiego i białoruskiego oraz rosyjskiego i ukraińskiego. Jak wynika z informacji zamieszczonych na stronie internetowej firmy VIP-Service, firma ta zajmuje się miedzy innymi uzyskiwaniem zezwoleń na pracę dla obcokrajowców. Pani Anna Wojszkun posiada również pisemne pełnomocnictwo od banku Citi Handlowy do reprezentowania banku w procesie uzyskiwania zezwoleń na pracę w Polsce dla zagranicznych pracowników Citibanku. Po otrzymaniu w Urzędzie Pracy m. st. Warszawy, na zdecydowane żądanie zainteresowanej osoby, skierowań do pracy na ogłoszone stanowiska, wymienione wyżej oferty zostały natychmiast wycofane z Urzędu Pracy. Bank Citi Handlowy zaprosił wprawdzie raz jeden osobę, która uzyskała skierowanie do pracy, na rozmowę rekrutacyjną, tłumacząc mało wiarygodnie, że na stronie internetowej Citibanku znajdują się ogłoszenia o prace na analogiczne stanowiska z wymogiem znajomości języków zachodnich, a bank poszukuje pracowników ze znajomością różnych języków. Jednakże w Urzędzie Pracy nie ukazały się oferty pracy banku Citi Handlowy o wolnych miejscach pracy, wymagające znajomości wyłącznie języków zachodnich. Pozwala to przypuszczać, że zamieszczanie w Urzędzie Pracy ofert pracy banku City Handlowy, z wymaganą znajomością języków naszych wschodnich sąsiadów, za pomocą pośredniczącej firmy VIP-Service, zajmującej się uzyskiwaniem zezwoleń na prace dla obcokrajowców, nie było przypadkowe. Dokładniejsze zapytania w powyższej sprawie kierowane droga mailowa do działu kadr banku Citi Handlowy, oraz prośby o spotkania z jego pracownikami, pozostały do tej pory bez odpowiedzi. Może to potwierdzać, że wymienione wyżej oferty pracy były ofertami fikcyjnymi, które zamieszczone zostały w Urzędzie Pracy w celu uzyskania zezwoleń na pracę dla transferowanych zza wschodniej granicy do Polski pracowników Citibanku.

Ogłaszanie fikcyjnych ofert pracy w urzędach pracy w celu uzyskania zgody na zatrudnienie obcokrajowców, jest w krajach wysoko rozwiniętych zabronione, a w USA Department of Labor, który jest odpowiednikiem ministerstwa pracy, może nałożyć na instytucję dokonujacą tego rodzaju praktyk znaczną karę finansową. Aby wyeliminować fikcyjne oferty pracy, w amerykańskich urzędach pracy wszystkie publikowane oferty muszą być jawne z obowiązkiem podania nazwy pracodawcy oraz z dokładnym opisem stanowiska pracy. Przy istniejącym w Polsce prawie12 procentowym bezrobociu, które dotknęło również osoby o wysokich kwalifikacjach, sprowadzanie pracowników zza granicy można traktować jako działanie na szkodę własnego państwa na co żaden kraj nie może sobie pozwolić. Ponadto udzielanie zezwoleń na pracę dla obywateli obcego mocarstwa niesie ryzyko co najmniej wywiadu gospodarczego lub nawet znacznie poważniejszych konsekwencji na co powinien zwrócić uwagę również Urząd Ochrony Państwa.

Statutowym zadaniem urzędów pracy są działania mające na celu zmniejszenie bezrobocia. Kraje o znacznie niższej niż w Polsce stopie bezrobocia bardzo ograniczają wydawanie zezwoleń na prace dla obcokrajowców, wywierając w ten sposób presje na pracodawcach, aby zatrudniali rodzimych pracowników nawet o niższych kwalifikacjach. Nowo wybrany parlament powinien możliwie szybko dokonać nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia w celu prawnego ograniczenia udzielania zezwoleń na pracę dla obcokrajowców. Konieczne jest zarówno zabronienie urzędom pracy publikowania zastrzeżonych ofert pracy, jak i wprowadzenie wysokich kar pieniężnych dla instytucji, które zgłaszając fikcyjne oferty wolnego stanowiska pracy do urzędów pracy usiłują uzyskać zezwolenie do pracy dla transferowanych zza granicy pracowników. Obecny stan prawny powoduje, że przez umożliwienie pracodawcom zamieszczanie w urzędach pracy zastrzeżonych ofert pracy, urzędy pracy promują zatrudnianie obcokrajowców. Nie można również wykluczyć istnienia korupcyjnych relacji pomiędzy urzędami pracy i dużymi korporacjami, gdyż urzędy pracy niechętnie informują osoby bezrobotne o treści zastrzeżonych ofert pracy, na co powinno zwrócić uwagę również Centralne Biuro Antykorupcyjne.

Janusz Andryszak

Źródło: www.up.warszawa.pl, www.citigroup.com, www.vip-service.com.pl