Na scenie wystąpił Warszawski Chór „POLONIA” im. I. J. Paderewskiego pod dyrekcją Zbigniewa Szablewskiego oraz Teatr Nie Teraz z Tarnowa. Zaprezentowano również materiały do filmu w reżyserii Marii Wiśnickiej i Andrzeja Wyrozębskiego „Legenda 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej”.

Niezwykle podniosły i patriotyczny występ Warszawskiego Chóru „POLONIA” wzbogacony został  m.in.  o  poezję Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Feliksa Konarskiego, a także przypomnienie słów pieśni 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej:  – „Wołynia ziem strzeżemy zbrojnie o Polsce marząc wciąż,  czy to za pługiem, czy na wojnie zwarci jak jeden mąż” – recytował Piotr Bialik, prezes Fundacji AVE PATRIA.

Pamięć ofiar rzezi wołyńskiej uczczono odegraniem na trąbce sygnału „Śpij kolego”. Wśród utworów wykonanych przez Warszawski Chór „Polonia” nie zabrakło odśpiewania słynnego „Marszu Sybiraków”. – Ta pieśń urosła do rangi hymnu, jest śpiewana tam, gdzie są Polacy na całej kuli ziemskiej – mówił Piotr Bialik, prosząc publiczność o powstanie.

Druga część uroczystości składała się z występu tarnowskiego Teatru Nie Teraz, który przygotował program słowno-muzyczny z wykorzystaniem fragmentu spektaklu „Ballada  o Wołyniu”, który od dwóch lat grany jest w całej Polsce przez ten teatr.

W spektaklu  wykorzystano wątki fabularne powieści Włodzimierza Odojewskiego „Zasypie wszystko, zawieje…” oraz relacje świadków historii, którzy byli uczestniczkami tragicznych wydarzeń na Wołyniu.

- Spektakl ten dedykowałem moim dziadom Bolesławowi i Janinie Górskim z Włodzimierza Wołyńskiego oraz mojej mamie, wówczas małej dziewczynce Marysi.  Jednak dedykuję go wszystkim Marysiom, wszystkim dziadkom i babciom tamtego wołyńskiego świata. To wciąż początek naszej wielkiej drogi do prawdy – mówił Tomasz Antoni Żak, reżyser i scenarzysta spektaklu, dyrektor Teatru Nie Teraz, podkreślając, że teatr poetycką refleksją chciał oddać hołd ofiarom rzezi wołyńskiej.

- Podróżą na Wołyń i filmem skromnie wpisujemy się w ten piękny tryptyk pieśni i występu aktorów - mówiła Maria Wiśnicka, reżyser powstającego filmu „Legenda 27. Wołyńskiej Piechoty  Armii Krajowej”, podkreślając, że film kiedyś dzięki Bożej Opatrzności pewnie zakończy się on dużą ekranizacją.  - Cisza po tej kilkunastominutowej projekcji przekonuje mnie, że chcielibyście państwo dalej z nami podróżować na Wołyń i dalej ten film oglądać – zauważyła Maria Wiśnicka, dodając że jest to ostatni moment na edukację, ponieważ bohaterowie wydarzeń, które miejsce miały 70 lat na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej umierają oraz zostaje coraz mniej świadków historii.

Anna Lewak, prezes Zarządu Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego i członek  Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej zwróciła uwagę na problemy, z jakimi borykają się realizatorzy wspomnianego, cennego filmu.  -  Ten film powstaje w bólach, ponieważ nie dostaliśmy na niego żadnej subwencji, pomimo że zwracaliśmy do kilkudziesięciu organizacji państwowych i kulturalnych. Wszyscy wyrażają się pochlebnie i entuzjastycznie wobec idei nakręcenia filmu, jednak nie udzielając żadnego wsparcia finansowego.  Ten film powstaje  za prywatne pieniądze, nie ma zainteresowania nim wśród instytucji państwowych – przypomniała prezes Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego.

Magdalena Kowalewska

Marsz Sybiraków

Z miast kresowych, wschodnich osad i wsi,
Z rezydencji, białych dworków i chat
Myśmy wciąż do Niepodległej szli,
Szli z uporem, ponad dwieście lat!

Wydłużyli drogę carscy kaci,
Przez Syberię wiódł najkrótszy szlak
I w kajdanach szli Konfederaci
Mogiłami znacząc polski trakt...

Z Insurekcji Kościuszkowskiej, z powstań dwóch,
Szkół, barykad Warszawy i Łodzi;
Konradowski unosił się duch
I nam w marszu do Polski przewodził.

A myśmy szli i szli - dziesiątkowani!
Przez tajgę, stepy - plątaniną dróg!
A myśmy szli i szli - niepokonani!
Aż "Cud nad Wisłą" darował nam Bóg!

Z miast kresowych, wschodnich osad i wsi,
Szkół, urzędów i kamienic i chat:
Myśmy znów do Niepodległej szli,
Jak z zaboru, sprzed dwudziestu lat.

Bo od września, od siedemnastego,
Dłuższą drogą znów szedł każdy z nas:
Przez lód spod bieguna północnego,
Przez Łubiankę, przez Katyński Las!

Na nieludzkiej ziemi znowu polski trakt
Wyznaczyły bezimienne krzyże...
Nie zatrzymał nas czerwony kat.
Bo przed nami Polska - coraz bliżej!

I myśmy szli i szli - dziesiątkowani!
Choć zdradą pragnął nas podzielić wróg...
I przez Ludową przeszliśmy - niepokonani
Aż Wolną Polskę raczył wrócić Bóg!!!