16 lipca 2013 r. w siedzibie SDP w Warszawie odbył się pokaz filmów nagrodzonych na Festiwalu Filmów Niezależnych „Okno” w Ełku. Imprezę zorganizował Kongres Mediów Niezależnych i Solidarni 2010.
Wieczór prowadzili Wioletta Machniewska i Piotr Mazurek. Przedstawiciele Jury, Barbara Stanisławczyk i Krzysztof Czabański, wręczyli nagrody laureatom. Widzowie obejrzeli nagrodzone filmy dokumentalne.
PRZECIWKO PRZEMILCZANIU ZBRODNI KATYŃSKIEJ
Nagrodzony Grand Prix film Jarosława Mańki i Macieja Grabysa „Święty ogień” opowiada o wydarzeniu z 1980 roku, które było pieczołowicie zacierane przez władze.
W tymże roku w Krakowie dokonał samospalenia Walenty Badylak, były żołnierz AK. Zrobił to w proteście przeciwko zakłamywaniu sprawy mordu katyńskiego. Bardzo zdeterminowany, aby nikt nie mógł go uratować, przykuł się najpierw łańcuchem do studzienki miejskiej, a następnie oblał benzyną i podpalił.
Wielką zaletą filmu są relacje naocznego świadka, a zarazem autora zdjęć z miejsca tragicznego zdarzenia. Autorzy pokazują zagmatwane losy rodziny Walentego Badylaka. Film uświadamia nam również, jak trudno jest nadal docierać do prawdy historycznej, jaką niechęć budzi dążenie do wyjaśnienia trudnych i bolesnych spraw.
TO NIE ONI OPUŚCILI POLSKĘ, TO POLSKA OPUŚCIŁA ICH
Obraz Krzysztofa Siuciaka i Piotra Bugajewskiego „Polacy” to film drogi. Oto grupa ludzi, przeważnie bardzo młodych, wyrusza starym samochodem, aby zawieźć książki Polakom mieszkającym w Estonii, na Łotwie i Litwie. Wcześniej ci wolontariusze przeprowadzili akcję, w wyniku której zebrali mnóstwo lektur i podręczników szkolnych. W sumie ładunek waży około 500-600 kg.
Polacy z Kresów witają przybyszów bardzo serdecznie. Uczniowie prezentują polskie pieśni. Nauczyciele opowiadają o trudnościach, o biedzie, o braku pieniędzy choćby na polską flagę. Wzruszenie sprawia, że opowiadającym łamie się głos, a słuchaczom łza się w oku kręci.
To nasi rodacy. Musimy o nich pamiętać i ich odwiedzać.
O CLEMENS, O PIA, O BENEDICTA
Autor filmu „Prawdziwie spadła z Nieba”, Zdzisław Sowiński, to wielki czciciel Maryi, i pewnie dlatego film o nowej sukni Matki Bożej Częstochowskiej udał mu się znakomicie. Dzięki twórcy możemy poznać bardzo szczegółowo symbolikę szaty, skonstruowanej nie tylko z ziemskich klejnotów, ale również fragmentów skał z Księżyca, Merkurego, Marsa, a także szczątków meteorytów, przywiezionych jako wota z najdalszych zakątków świata.
Dzięki obrazowi możemy kontemplować piękno tej wspaniałej sukni. Film wieńczy uroczyste wykonanie pieśni Piotra Rubika i Jacka Cygana „Koron korona”, skomponowanej specjalnie na uroczystość założenia nowej szaty w dniu 4 września 2010 roku.
NASZ NARÓD JAK LAWA
Film naszego Kolegi Grzegorza Kutermankiewicza „Lawa” jako jedyny dotyka polityki i obecnej sytuacji Polski. Próbuje zdiagnozować współczesne problemy i dać sposoby wyjścia z kłopotów - wszystko to ustami osób znanych ze świata polityki, dziennikarstwa, bankowości czy sztuki (dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, Ewa Stankiewicz, prof. Andrzej Nowak, prof. Andrzej Zybertowicz, Krzysztof Skowroński, Rafał Ziemkiewicz, Grzegorz Bierecki, Marek Król, Lech Majewski).
Wielką zaletą dokumentu są fragmenty filmów, kręconych przez autora z okazji różnych wydarzeń, rocznic, obchodów. Te migawki pokazują zdolność Polaków do bycia razem, do manifestowania wspólnoty, dumy narodowej i przywiązania do wartości. Uświadamiają nam, że potrafimy się pogodzić i zjednoczyć.
To optymistyczne przesłanie filmu dostrzegło jury, nagradzając obraz Grzegorza na Festiwalu „Okno”.
AMERYKANIN ODKRYWA HISTORIĘ POLSKICH PRZODKÓW
Film Piotra Uzarowicza, Amerykanina polskiego pochodzenia, pt. „Żona oficera” wzbudził kontrowersje. Część widzów uznała, że nie zasługiwał na specjalną nagrodę na festiwalu.
Rzeczywiście, dokument zawiera nieścisłości historyczne (na początku) oraz nagminnie używa się w nim określenia „naziści” zamiast „Niemcy”, na co my, Polacy, jesteśmy bardzo wrażliwi.
Trzeba wziąć jednak pod uwagę fakt, że obraz nakręcił Amerykanin, który musi się jeszcze dużo uczyć o Polsce, kraju przodków. Mam nadzieję, że tak się stanie. Autor jest na dobrej drodze – jeździ śladami swojego dziadka, który został zamordowany przez bolszewików i pochowany na cmentarzu w Miednoje. Przy okazji opowiada dzieje swojej babci, która, wywieziona na Sybir, uszła z Rosji razem z armią Andersa i tułała się z dziećmi po całym świecie, od Palestyny, przez Argentynę, aż w końcu znalazła się w USA.
Uzarowicz przedstawia wzruszające świadectwa świadków tamtych tułaczych dni. Mówi o fałszowaniu historii przez Amerykanów i Anglików, o złym traktowaniu Polaków w Wielkiej Brytanii po wojnie.
Większość filmu powstała przed 2010 rokiem, dlatego możemy zobaczyć rozmowy reżysera np. ze śp. Januszem Kurtyką. Po katastrofie smoleńskiej autor dokręcił zakończenie – zwrócił uwagę na tragedię, w której po raz drugi – jak sam określił – pod Katyniem zginęła elita Polski.
Czy te filmy dotrą do szerszej publiczności? Mam nadzieję, że tak! Naprawdę warto!
relacja: Alicja Soszyńska
