Rekonstrukcja bitwy wyrskiej po raz dziewiąty
data:21 maja 2013     Redaktor: AlicjaS

Bitewna, ofiarna postawna żołnierzy września 1939 przez wiele lat komunistycznych rządów została zapomniana.

fot. Stefan Mazgaj

Bitwa pod Wyrami historyczna rekonstrukcja 2013

Zaczęło się tak…

Bladym świtem, pierwszego wrześniowego dnia roku pańskiego 1939, Rzesza Niemiecka bez wypowiedzenia wojny zaatakowała granice II Rzeczypospolitej. Niemcy napadły na Polskę! Z kierunku Pilchowic wojsko Freikorpsu wdarło się bezlitośnie z piechotą w nasze granice. Artyleryjskimi pociskami zasypali linię obrony frontu Wyr, Mikołowa, Kobióra. W okolicach Wyr i Gostynia siły niemieckie stanowiły centrum ataku na polskie pozycje obronne. Wzdłuż rzeczki Gostynki nastąpiła skomasowana wymiana artyleryjskich pocisków rażących polskie pozycje. Tak została zapoczątkowana Bitwa Wyrska.

Główny dowódca wyrskiej batalii to gen. bryg. Jan Jagmin–Sadowski, zaś głównym dowódcą obrony odcinka frontu był podpułkownik Władysław Kiełbasa. W bitwie żołnierze zdali egzamin z patriotyzmu. Wielu poległo Ku Chwale Ojczyzny.

Podczas ataku na niemieckie pozycje upadł śmiertelnie raniony podpułkownik Władysław Kiełbasa. Błyskawicznie przewieziony do szpitala w  Mikołowie, nie uratował życia. Został pochowany wraz z pięcioma nieznanymi żołnierzami na cmentarzu przy kościele, dzisiejszej bazylice pw. Św. Wojciecha. Pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika oraz odznaczony Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari IV klasy.

Ogólna sytuacja Armii Kraków na froncie, przy załamaniu obronnym pod Pszczyną i Rudzie Śląskiej, zmusiła naczelnego wodza marszałka Edwarda Rydza–Śmigłego do wydania rozkazu opuszczenia miejsca obronnego - warowni „Śląsk”. Wiele wojennych epizodów obronnych wydarzyło się w początkach września 1939 r. w okolicach Wyr. Po latach niestety stało się inaczej… Bitewna, ofiarna postawna żołnierzy września 1939 przez wiele lat komunistycznych rządów została zapomniana.

W Bitwie Wyrskiej na najwyższe uznanie i wyróżnienie zasługuje waleczność załogi pancernego pociągu „Groźny” pod dowództwem kapitana Jana  Rybczyńskiego (ostrzeliwano niemieckie pozycje z kolejowego dworca w Wyrach). Kapitan został ostatnio upamiętniony tablicą na dworcu PKP w Tychach (wielka szkoda, że nie w okolicach dworca w Wyrach). Kapitan zasłużył na upamiętnienie właśnie w tym miejscu.

Obecnie tak od lat …

Nadszedł czas, aby przywrócić pamięć o tamtych bohaterach. Staraniem okolicznych mieszkańców, Urzędu Gminy Wyry oraz Stowarzyszenia „Pro Fortalicium”, obok wzniesionego już w 1945 r. pomnika Pamięci Żołnierzy Września 1939, od 2005 r. odbywają się wielkie historyczne inscenizacje. W tym roku miała miejsce dziewiąta edycja „Bitwy Wyrskiej”.

Rekonstruktorzy z Polski chwycili za broń, wsiedli w pojazdy z tamtego okresu, a scenariusz 74 lata temu napisała sama historia. Otwarcia pokazów dokonała Wójt Gminy, pani Barbara Prasoł. Honorową obecnością zaszczycił 96-letni jedyny żyjący weteran tej bitwy pan Franciszek Grzegorek. Różne instytucje złożyły pod pomnikiem biało-czerwone kwiaty i bukiety, w tym delegacja Solidarnych 2010. Inscenizację zaszczyciło obecnością Bractwo Kurkowe z Pszczyny z dwoma średniowiecznymi armatkami, którymi dalno salut.

Na placu odbył pokaz wojskowego sprzętu, zaciąg rekrutów do wojska. Można było wziąć do ręki nowoczesną broń strzelecką, wejść do czołgu. Każdy, a szczególnie młodzież, mogła wejść do wozów bojowych. Osobne miejsce było dla różnych formacji militarnych i wojskowych tamtego czasu z całego świata. Byli wojowie z XII w po Chr. Miłośnicy militariów i historii przez spikera dowiedzieli się dużo o historycznym znaczeniu bitwy, sprzęcie wojskowym. Zaskoczyło to, że przyjechało sześć tysięcy widzów, w tym cztery tysiące młodzieży. Nadszedł czas, aby wszystkim niedowiarkom uświadomić, że regularne Wojsko Polskie, wbrew powszechnemu zakłamaniu i opiniom, stawiało zaciekły, skuteczny opór agresorom.

Przedstawiciel Terenowy

Solidarni 2010

Stefan M

Tychy

 

Galeria do artykułu :
Zobacz więcej zdjęć ...





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.