Europa Jagellonica 1386–1572.
data:04 stycznia 2013     Redaktor: Barbara Chojnacka

Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów

z wystawy w MN



 
10 listopada 2012 – 27 stycznia 2013
 

Prezentowana w dwóch odsłonach, w Muzeum Narodowym w Warszawie i w Zamku Królewskim w Warszawie, wystawa Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów to projekt o charakterze międzynarodowym, który realizuje idee wielokulturowości.



Polacy, Czesi i Niemcy połączyli swe wysiłki, by ukazać najważniejsze aspekty dotyczące zjawisk w kulturze i sztuce za czasów panowania dynastii Jagiellonów. Zakres chronologiczny ekspozycji wyznaczają dwa wydarzenia historyczne – koronacja Władysława Jagiełły w 1386 roku oraz śmierć w 1572 roku Zygmunta II Augusta, ostatniego męskiego potomka rodu. Dzięki przemyślanym układom politycznym Jagiellonowie uzyskali koronę Czech wraz ze Śląskiem (1471) oraz Węgier (1490), a powstała w następstwie tych faktów wspólnota państw – Europa Jagellonica – objęła swym zasięgiem olbrzymie terytoria o powierzchni ponad 2 mln km², sięgające od Bałtyku po Morza Czarne i Adriatyckie. Celem wystawy jest prezentacja – poprzez świadectwa artystyczne epoki – zagadnień o tematyce społecznej, gospodarczej, politycznej, artystycznej.



W ramach polskiej edycji projektu otwarte zostały dwie uzupełniające się wystawy – w Muzeum Narodowym w Warszawie i w Zamku Królewskim w Warszawie.


Ekspozycja w Zamku poświęcona jest przede wszystkim historii dynastii oraz poszczególnych władców z domu Jagiellonów, osobistościom z ich otoczenia, a także zagadnieniom ceremoniału dworskiego.
W Muzeum natomiast prezentowany jest dorobek cywilizacyjny Europy Jagiellońskiej, ze szczególnym uwzględnieniem takich zjawisk, jak: bogactwo twórczości artystycznej i kultury umysłowej, wzorce religijności, społeczne przemiany sztuki. Wystawa w MNW jest elementem obchodów Jubileuszu 150-lecia MNW pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Ekspozycji towarzyszyć będzie przewodnik w języku polskim.

 

 

Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów

 

Celem wystawy „Europa Jagellonica” w Zamku Królewskim jest pokazanie dziejów dynastii oraz rozwoju politycznego, gospodarczego i kulturalnego ziem pozostających pod panowaniem kolejnych monarchów – Jagiellonów. Przybliżono sylwetki wszystkich władców panujących w latach 1386 – 1572; przypomniano rządy królów Polski: Władysława Jagiełły, Władysława III, Kazimierza Jagiellończyka, Jana Olbrachta, Aleksandra, Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, oraz Anny Jagiellonki, a także Władysława II Jagiellończyka i Ludwika II, zasiadających na tronach Węgier i Czech. Przypomniano mariaże, które  wprowadzały sojusze Jagiellonów z najpotężniejszymi rodami panującymi, w tym Habsburgami, Hohenzollernami, Wittelsbachami, Zápolyami, wzmacniając pozycję dynastii w Europie.

Zgodnie z podtytułem wystawy, starano się pokazać, że w kręgu mecenatu Jagiellonów wspaniale rozwijały się różne dziedziny sztuki – architektura, malarstwo ołtarzowe, rzeźba figuralna, malarstwo portretowe, iluminacje i rzemiosło artystyczne.

Prezentowane dzieła użyczono z wielu kolekcji muzealnych polskich i zagranicznych.
Na wyróżnienie zasługują obiekty z terenów pozostających niegdyś pod panowaniem Jagiellonów – oprócz Polski i Litwy, także z Czech, Słowacji i Węgier. Poza nimi ekspozycję w Zamku wzbogaciły muzealia i archiwalia z Niemiec, Szwecji i Stanów Zjednoczonych. Oprócz takich, które użyczyły muzea państwowe (m.in. Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie oraz muzea narodowe w Bratysławie, Budapeszcie i Pradze) pokazywane są przedmioty ze skarbców kościelnych, w tym skarbca katedry wawelskiej, katedry w Gnieźnie i klasztoru na Jasnej Górze. Są też dzieła sprawione do Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu – mauzoleum ostatnich Jagiellonów na tronie polskim.

Osobny dział wystawy poświęcono rezydencjom Jagiellonów: w Krakowie (na Wawelu), Wilnie, Pradze (na Hradczanach) oraz w Budzie, prezentując ich widoki, detale architektoniczne, fragmenty wystroju wnętrz (w tym bogato zdobione kafle piecowe)
i wyposażenia. W Zamku Królewskim eksponowane są wizerunki władców. Uwagę zwracają portrety dzieci króla Władysława II Jagiellończyka: Anny i Ludwika oraz ich małżonków, podobizny króla Zygmunta I Starego i jego córek: Anny i Izabeli, a także portrety miniaturowe żon Zygmunta Augusta: Barbary Radziwiłłówny i Katarzyny Habsburżanki.

Okazałe srebrne i złocone naczynia, tak liturgiczne, jak i o świeckim przeznaczeniu, szklane puchary, broń i biżuteria wymownie świadczą o umiejętnościach złotników pracujących nie tylko dla dworów jagiellońskich, ale także dla króla Czech i Węgier, Macieja Korwina i króla Węgier, Jana Zápolyi.

Interesującym, jak się wydaje, świadectwem panowania kolejnych władców mogą być bite przez nich medale, listy i dokumenty, nierzadko bardzo bogato zdobione. Na ekspozycji znalazły się przykłady iluminowanych ksiąg, w tym kodeks króla Macieja Korwina, czy modlitewnik z fundacji kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego, a także książki z księgozbiorów królewskich w dekoracyjnych oprawach. Zobaczyć można też liczne przedmioty pochodzące z monarszych kolekcji sztuki: m.in. należące do Izabeli Jagiellonki (naszyjnik z pereł, solniczka, sztućce z uchwytami z kryształu) oraz wspaniałe tkaniny (arrasy) i biżuterię, zamawiane przez Zygmunta I Starego i Zygmunta Augusta (m.in. prace włoskiego artysty Jacopa Caraglia).

dr Artur Badach, kurator wystawy na Zamku Królewskim w Warszawie


Logo Zamku Królewskiego
Zamek Królewski w Warszawie - Pomnik Historii i Kultury Narodowej
plac Zamkowy 4, 00-277 Warszawa
informacja: tel. + 48 22 35 55 170, fax  + 48 22 35 55 127,
e-mail: informacja

 



Europa Jagellonica od maja do września 2012 roku prezentowana była w Galerie Středočeského kraje w Kutnej Horze. Z Warszawy pojedzie do Poczdamu, gdzie będzie ekspnowana od marca do czerwca 2013 roku w Haus der Brandenburgisch-Preussischen Geschichte.

Patronat nad międzynarodowym projektem Europa Jagellonica, realizowanym przy wsparciu Unii Europejskiej w Czechach, Polsce i Niemczech, sprawują:
Karel Schwarzenberg
Minister Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej
Radosław Sikorski
Minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej
Guido Westerwelle
Minister Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec

Polską edycję wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz w Zamku Królewskim w Warszawie objął Honorowym Patronatem Bogdan Zdrojewski, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

 

Wyłącznym Mecenasem Wystawy jest PKO Bank Polski.

 

Bilety na wystawę do nabycia w kasach Muzeum Narodowego w Warszawie i Zamku Królewskiego w Warszawie.

Bilet normalny: 20 PLN
Bilet ulgowy: 15 PLN
Bilet wspólny na obie części wystawy: 25 PLN

Program edukacyjny towarzyszący wystawie

 

Zdjęcia do artykułu :
Zdjęcia do artykułu :
Tapiseria z monogramem króla Zygmunta II Augusta i grającymi satyrami, ok. 1550, Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie
Tapiseria z monogramem króla Zygmunta II Augusta i grającymi satyrami, ok. 1550, Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie
Dyptyk z portretami żon króla Zygmunta Augusta – Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny, po 1551, Muzeum Narodowe w Krakowie
Dyptyk z portretami żon króla Zygmunta Augusta – Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny, po 1551, Muzeum Narodowe w Krakowie





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.