Zastrzelenie Bogdana Włosika

13 października 1982, jak 13-tego każdego miesiąca w 1982, w miesięcznicę wprowadzenia stanu wojennego doszło w Krakowie do manifestacji ulicznych. Tego dnia były one szczególnie intensywne, gdyż 8 października Sejm PRL uchwalił nową ustawę o związkach zawodowych, która zdelegalizowała, zawieszoną 13 grudnia 1981 roku, NSZZ "Solidarność". Pokojowe demonstracje w Nowej Hucie zostały brutalnie zaatakowane przez ZOMO, co doprowadziło do wielogodzinnych walk ulicznych.

Bogdan Włosik (ur. 6 lipca 1962, zm. 13 października 1982 w Krakowie) był 20-letnim uczniem III klasy technikum, pracującym w Hucie im. Lenina. Bogdan został zastrzelony poza obszarem głównych walk - przy kościele w Bieńczycach. Według najbardziej prawdopodobnej wersji wydarzeń, kapitan SB Andrzej Augustyn ubrany po cywilnemu usiłował zatrzymać stojących tam ok. 13-letnich chłopców. Jeden z chłopców krzyknął: „Ubek!” i wtedy Augustyn rzucił się do ucieczki. Przeskakując przez żywopłot wywrócił się. W panice sięgnął po broń i oddał śmiertelny strzał wprost w nadbiegającego Bogdana Włosika.

Śmierć młodego robotnika spowodowała kolejne demonstracje i walki uliczne w Krakowie (głównie w Nowej Hucie) aż do dnia pogrzebu - 20 października 1982. Na Cmentarz Grębałowski w Krakowie przyszło 20 tys. ludzi. Uroczystość stała się kolejną manifestacją przeciwko ustrojowi komunistycznemu i zbrodniom stanu wojennego.

[za wikipedia]

Tak zrodził się ruch ”zadymiarzy” nowohuckich. O historii śmierci Bogdana Włosika, demonstracjach w Nowej Hucie i udziale kilkunastoletnich chłopców w demonstracjach i ruchu podziemnym opowiada film „Śmierć na ławce”:

Postscriptum:

[Zabójca Bogdana Włosika, kpt. Andrzej Augustyn, pracował w SB do 1987 roku. Potem, w wieku 40 lat, przeszedł na uprzywilejowaną esbecką emeryturę. W czasach PRL nie poniósł żadnej odpowiedzialności za swój czyn. Dopiero 16 grudnia 1991 roku został skazany na 8 lat pozbawienia wolności. Potem sąd apelacyjny podwyższył tę karę do lat 10. Wyszedł na wolność na przedterminowe zwolnienie po pięciu i pół roku.]

W filmie „Śmierć na ławce” wypowiada się Aleksander Kopacz, działacz Ruchu Młodzieży Niezależnej w Krakowie [1984-1985], a następnie Federacji Młodzieży Walczącej; jeden z „zadymiarzy”. 

    Narodziny Federacji Młodzieży Walczącej w Krakowie i Nowej Hucie

Początek działalności Federacji Młodzieży Walczącej w Krakowie to listopad 1985 roku. Według komunikatu zamieszczonego w piśmie „ABC Młodych” w dniu 02 listopada 1985 roku do działającej od 1984 roku Federacji w Warszawie i Gdańsku dołączył krakowski Ruch Młodzieży Niezależnej przyjmując nazwę FMW Kraków. Krakowskie FMW połączyło szereg grup działających (w przypadku niektórych od stanu wojennego) na terenie Krakowa i Nowej – Huty.

Grupy te zajmowały się dotychczas wsparciem Solidarności podziemnej przy pomocy akcji malowania napisów na murach akcji ulotkowych, kolportażu prasy i książek oraz tzw. małego sabotażu. Okres największego rozwoju FMW przypada na lata ’87 – ’89. W tym czasie Federacja skupia grupy młodzieżowe niemal ze wszystkich szkół średnich. Wiele z tych szkół wydaje własne gazetki. FMW od początku istnienia jest jedną z najaktywniejszych grup na demonstracjach, początkowo w Nowej Hucie a w latach ’87-’89 również w Krakowie. Struktury kolportażowe Federacji mogą się pochwalić rozprowadzaniem dużych ilości prasy podziemnej, książek i kaset. Federacja zajmowała się również własną działalnością poligraficzną. FMW wydawała książki i kasety. Drukowała plakaty, znaczki, kartki okolicznościowe i kalendarze. Federacja nie miała zewnętrznego wsparcia finansowego, w związku z czym jej działalność była finansowana poprzez wydawnictwa, kolportaż i datki uczestników organizacji.

FMW do dziś domaga się rozliczenia zbrodni stanu wojennego kultywuje pamięć o ofiarach wojny z Narodem.

Polecamy lekturę strony Federacji Młodzieży Walczącej [historia ruchu młodzieżowego w stanie wojennym oraz działalność współczesna].

http://www.fmw.org.pl

oprac. HD

Posłuchaj przewodnika po ważnych miejscach w Nowej Hucie z okresu Stanu wojennego pt: "Szlakiem Zadymiarzy":
http://www.mhk.pl/zalaczniki/III%20TRASA.mp3