Instytut Sobieskiego: Drugie exposé premiera- sukces propagandowy?
data:20 października 2012     Redaktor: MichalW

 Dotychczasowa nieskuteczność rządu w realizowaniu planów strategicznych oraz ich niespójność pozwalają odczytywać zaprezentowany projekt jako kolejną prezentację, która ma na celu propagandowy sukces rządu. /Instytut Sobieskiego

PAP

Szanowni Państwo,

 

W ubiegły piątek premier Donald Tusk przedstawił Polakom tzw. „drugie exposé”, czyli antykryzysową strategię rządu. Jej głównym celem jest utrzymanie wzrostu gospodarczego w okresie luki popytowej pomiędzy dwoma okresami finansowania unijnego w oparciu o duże inwestycje publiczne. Należy zauważyć, że premier, przedstawiając plan gospodarczy na kolejne lata, słowem nie odniósł się jednak do zapisów głównego dokumentu strategicznego opracowanego przez jego rząd w 2009 r., czyli raportu „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”.

 

Zgodnie z zapowiedziami szefa rządu działania antykryzysowe mają przyjąć postać: obliczonego na 40 mld zł Programu Inwestycje Polskie43 mld zł przeznaczonych na autostrady i drogi krajowe (do 10 mld z Programu Inwestycje Polskie, część ze środków UE z obecnej perspektywy); zwiększenia środków na modernizację kolei do 30 mld zł (z funduszy UE i budżetu państwa); 10 mld na infrastrukturę naukową (ze środków UE i środków uczelni publicznych) oraz 50 mld przewidzianych na program eksploatacji gazu łupkowego (ze środków sektora prywatnego, państwowego i firm zagranicznych). Planuje się również: uruchomienie dwóch linii kredytowych o łącznej wartości do 130 mld zł; w perspektywie lat 2020-2022 zasilenie Polski pieniędzmi z UE rzędu 300 mld zł100 mld zł ulokowanych w projekty modernizacji armii (przewidziane już w ramach corocznych wydatków budżetowych) i 60 mld zł jako inwestycje w sektor energetyczny. Warto jednak zapytać, czy program ten jest realny oraz czy odpowiada na wyzwania stojące obecnie przed polską gospodarką?

 

Mankamentem piątkowego wystąpienia pozostaje brak synchronizacji zarysowanych przez premiera planów w zakresie tworzenia miejsc pracy z okresem wystąpienia największych trudności z zatrudnieniem. Pomysły ogłoszone w piątek dotyczą przede wszystkim długiego horyzontu czasowego. Exposé nie odpowiada na problemy przyszłego roku, w którym sytuacja gospodarcza będzie znacznie gorsza (według optymistycznego scenariusza czeka nas spowolnienie wzrostu gospodarczego do ok. 2% PKB, prognozuje się, iż bezrobocie w 2013 r. może nawet sięgnąć 15%). Tymczasem premier nie przedstawił żadnych działań, które w tej perspektywie czasowej uchroniłyby nas przed zmniejszeniem liczby miejsc pracy.

 

Problematyczny pozostaje mechanizm finansowania projektów – Donald Tusk prezentując zamiar stworzenia podmiotu inwestycyjnego zarządzanego przez BGK, najprawdopodobniej zwyczajnie się pomylił, gdyż wielkość dokapitalizowania akcjami zostanie  wyliczona według współczynnika wypłacalności (adekwatności kapitałowej) BGK, który wynosić ma 0,12. Zatem, aby uzyskać 40 mld zł akcji kredytowej, wystarczy powiększyć kapitał BGK o ok. 4,8 mld zł. Prezentacja ministrów Rostowskiego i Budzanowskiego niewiele w tym zakresie wyjaśniła, dając więcej pytań niż odpowiedzi (wątpliwości pozostają m.in. w kwestii konkretnych kwot przepływów pieniężnychefektywności wspomnianych inwestycji ibudowania wartości danej spółki). Przedstawiony plan inwestycyjny sprzyjać może ukrywaniu zadłużenia poza oficjalnymi statystykami. Trzeba również zastanowić się, jakie inwestycje będą dokonywane przez celowe spółki inwestycyjne i jaka jest ich relacja względem wcześniejszych planów inwestycyjnych spółek skarbu państwa, mających wchodzić w skład owego wehikułu.

 

Problematyczne pozostaje także wykonanie projektów – wydanie do 2015 r. 30 mld zł na infrastrukturę kolejową ze względu na brak odpowiedniej ilości wykonalnych projektów oraz mocy przerobowych wśród wykonawców, jest nierealne (podobnie rzecz się ma z 43 mld zł przeznaczonymi na drogi). 60 mld  zainwestowane w polską energetykę to zdecydowanie górna granica możliwości polskiego sektora finansowego oraz firm energetycznych. Plan inwestycyjny związany z eksploatacją gazu łupkowego na poziomie 50 mld zł wydaje się oderwany od rzeczywistości. Kwota, którą podał premier, oznaczałaby, że zostanie wykonanych ok. 1600 odwiertów (jeden odwiert to koszt ok. 10 mln USD), choć do tej pory na 111 koncesjach wykonano zaledwie 33 odwierty, a Ministerstwo Środowiska planuje wykonanie do 2021 r. 309 odwiertów (dane MŚ z 17 X 2012 r.). Obecnie rząd buduje konsorcjum polskich firm energetycznych, które ma zainwestować 5 mld zł w poszukiwanie gazu łupkowego i jego wydobywanie od 2014 r.

 

Ostatnim, lecz nie mniej ważnym elementem, pozostaje polityka prorodzinna i plan wydłużenia płatnego urlopu macierzyńskiego. Podjęte przez rząd działania są krokiem w dobrą stronę, trzeba jednak szukać bardziej kompleksowych rozwiązań polskich problemów demograficznych. W tym tygodniu minister Nowak ogłosił zastępujący rodzinę na swoim (RnS) program mieszkanie dla młodych (MdM), który ma być skierowany do rodzin i singli do 35. roku życia. Wprowadzenie 10% dopłaty do kredytów dla młodych rodzin jest słusznym posunięciem. Należy jednak stwierdzić, że wsparcie dla singli nie ma znamion inwestycji publicznej poza zwiększeniem popytu na materiały budowlane (zamiast tego można wpisać w program nie tylko mieszkania, ale też domy jednorodzinne). Rozszerzenie pomocy rodzinie na singli pokazuje, w jaki sposób PO postrzega swój elektorat.

 

Recepta na kryzys przedstawiona w piątek przez premiera pozostaje daleka od potrzeb polskiej gospodarki, a środki realizacji programu nie budzą zaufania. Dotychczasowa nieskuteczność rządu w realizowaniu planów strategicznych oraz ich niespójność pozwalają odczytywać zaprezentowany projekt jako kolejną prezentację, która ma na celu propagandowy sukces rządu. Także praktyka prowadzenia przez rząd inwestycji publicznych w ostatnich pięciu latach nakazuje ostrożnośćco do dużych planów inwestycyjnych. Dotychczas ich efektem są niedokończone drogi i fala upadłości przedsiębiorstw budowlanych.

 

Maciej Rapkiewicz

Jan Filip Staniłko
Instytut Sobieskiego
19 października 2012 r.





Informujemy, iż w celu optymalizacji treści na stronie, dostosowania ich do potrzeb użytkownika, jak również dla celów reklamowych i statystycznych korzystamy z informacji zapisanych w plikach cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować w ustawieniach przeglądarki internetowej. Korzystając z naszej strony, bez zmiany ustawień w przeglądarce internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje politykę stosowania plików cookies, opisaną w Polityce prywatności.